AutoCAD-та «Библиотека материалов» құралы көмегімен бөлме интерьерін жобалау. 2

AutoCAD-та «Библиотека  материалов» құралы көмегімен  бөлме интерьерін жобалау

 

ЖОСПАР

КІРІСПЕ 3

1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ 5

1.1 Есепті шешу құралдарын таңдау және негіздеу 7

2 ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ 10

2. 1 Түзу сызықты кесінділер………………………………………………………………….10

2.2 Көмекші құрау сызықтары......................................................................12

2.3 Көріністерді басқару құралдары.............................................................14

2.4 Қолданушы координаттар жүйесі...........................................................15

2.5 Редакциялау құралдары...........................................................................16

3 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ  БӨЛІМ 15

3.1 Геометриялық есептеулер 15

3.2 Сызба – графикалық жұмыстың программасы 16

ҚОРЫТЫНДЫ 27

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 28

 

КІРІСПЕ

Мәліметтерді компьютер  мониторында графикалық түрде бейнелеу ғылыми және әскери зерттеулерде қолданылатын үлкен ЭЕМ-ге 50-жылдарда іске асырылды. Компьтерлік графикасыз компьютерлік әлем ғана емес, барлық шынайы өмірді де елестету мүмкін емес. Мәліметтерді визуалдау адамның өмірінің әртүрлі салаларында қолданыс табады.

Виртуалды кеңістікте объектілердің  көлемді модельдерін құру әдістерін  зеттейтін үш өлшемді графика  деп бөлуге болады. Қазіргі уақыт  режиміндегі үшөлшемді модельдеудің маңызды облысы – техникалық құрылғылардың тренажерлары: автокөліктер, кеме, космостық аппараттар.

Сонымен қатар қазіргі  кезде архитектура, бөлме дизайны  сияқты салаларда да кең қолданылуда. Бөлме интерьерін жасауда бөлме сызбасын көрсетудің кеңістіктегі әртүрлі мүмкіндіктерін береді.

Бұл курстық жұмыста маңызы  AutoCAD құралы көмегімен 3D модельдеу арқылы бөлменің интерьерін құрып, бөлме интерьерін жобалауда кеңістіктегі AutoCAD құралдарының үлкен мүмкіндіктерін пайдалануды үйрену.

Курстық жұмыстың мақсаты – AutoCAD-та жобалауда «Библиотека материалов» құралын қолдана отырып бөлме интерьерінің сызбасын салу.

Бүгінгі күндерде AutoCAD 2002 – автоматты проекциялау жүйелері арасында ең мықтысы болып табылады. Техникалық проекциялаудың әртүрлі  аймағында керек болған, кез-келген сызба жұмыстарын орындай алады. Программаның ішкі компоненттерінің жетілдіруінен басқа, көп жаңа функция пайда болды. Бұл функциялар қолданушының жұмыс уақытын қысқартып, сызба сызуды біршама жеңілдетті.

AutoCAD-ң бірінші версиясы 1982ж. Жарық көрді және ол DOS жүйесінде жұмыс істеген болатын. Бұл шынында дербес компьютерде жақсы жұмыс істей алатын алғаш автоматты проекциялау программасы еді. Ол кездерде бұл сияқты жүйелерді мықты жұмыс станциялары ғана қолданған. Бірінші версияның басты ерекшелігі, файлдардың көбісі, ASCII форматындағы жай мәтіннен құрылған еді.

Жоғарыда айтылып өткендей, AutoCAD АПРЖ(САПР)-гі қолданымда ең көп  болған программа, түрлі техникалық проекциялау облыстарында эффектілі  түрде жұмыс істеуге мүмкіндігі бар графикалық программалық жүйе. Латын емес тілдерді қолданғандар да бұл программаға тез арада үйрене алады. Сол себебті AutoCAD дүниежүзінде конкуренциядан тыс болып, ол дүниенің 150 мемлекетінде қолданылады және 2 миллионнан астам регистрацияланған қолданушыға ие.

Сызу жұмыстарын автоматизациялау программалар пакеті AutoCad сызу жұмыстарына арналған қуатты құрал болып табылады. Ол бізге  қажетті сызбаның тез және дәл, нақты  генерациясын алуды қамтамасыз етеді. Бұл программа сонымен қатар  бізге сызу барысында жіберілетін қателерді оңай жөндеуге және үлкен дәлелдеп түзетулерді бүкіл сызба жұмысын қайтадан құрамай-ақ орындауға мүмкіндік береді. Ол программа сызудың таза, нақты және соңғы вариантын генерациялайды. AutoCad жүйесі біз үшін жұмыс істейді. AutoCad жүйесінің көмегімен дайындалған сызба біздің асықпай анық қолмен дайындаған сызбамен ойша бірдей болып келеді. («Ойша» дегеніміз себебі AutoCad жүйесі өзінің мүмкіндіктеріне байланысты оның нақтылығын арттырады). Біздің сызба нұсқау бойынша дәл болады және әрбір элемент қалаған орнында дәл орналасады. Жүйенің аты ағылшын тіліндегі қысқартылған “Automated computer Aided Drafting and Design” сөз тіркесінен алынған, аударғанда «ЭВМ көмегімен автоматзацияланған сызба салу және жобалау» және бұны былайда түсінуге болады: автоматизацияланған жобалауды программалау жүйесі [1].

Автоматизацияланған жобалау  есептегіш техника қолданылатын бірден-бір маңызды облыс. Компьютер  технологтар мен құрастырушыларға САПР толық мүмкіндігін береді, оларды қолмен жұмыс жасаудан босатады, шығармашылықпен айналысуға мүмкіндік береді.

CAD- жүйе функциясы  екіөлшемді (2D) және үшөлшемді (3D) жобалау функцияларына ұқсатылады. 2D функциясына сызу,  құжаттардың  конструкторлық безендірулері жатады; ал  3D функциясына үшөлшемді моделдерді  құру, метрлық есептер, шынайлық көрініс, 2D және 3D моделдерінің өзара қалыптасуы.

AutoCad сызбалы графикалық  жұмыстарды автоматизациялау жүйесін  басқарады. AutoCad графикалық пакетінде  сызба құруға қажетті барлық  конструкторлар бар. Автоматизацияланған  оларда қолмен сызу құралдары графикалық примитивтермен (нүкте, кесінді, шеңбер және т.б.) оларды реттейтін командалар (өшіру, орын ауыстыру, көшіру және т.б.) , команданы құру примитивтері (ендік тапсырма, графикалық объектілердің  типімен түрі) сәйкес келеді. Керекті форматтағы беттерді және сызбаның масштабын таңдау үшін сызбаны баптауға сәйкес келетін командалар бар. Өлшемін алу үшін конструктор сызбаның өлшемін береді, өлшем сызылған сызық және тіл (стрелка) және жазулар автоматты түрде орындалады [4].

 

1 АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

    1. Сызба сипаттамасы

Бұл сызба бөлменің және ондағы жиһаздардың сызбаларының жиынынан тұрады.

Бөлме сызбасы өзіне  тән ерекшеліктерге ие. Оларға бөлме ортасындағы үстелді және бөлменің қабырғада орналасқан теледидирды жатқызуға болады. Үйдің екінші қабырғасында от жағатын пеш орналасқан.

Бөлмеге берілген түстер бөлменің ажарын ашып тұр. Ондағы орналасқан жиһаздар мен қарапайым заттар да бөлмедегі орналасқан орындарымен үйлесімді көрінуде.

Диванның қара түсі көзге ерекше түседі. Бөлменің оң жақ қабырғасы ашық қызыл түске, ал сол жақ бөлігі қоңыр тас тәрізді түске боялған.

От пешінің үстінде  айна орналасқан. Еденнің түсі шахмат тәрізді таңдалған және еденде жайылып тұрған кілем қою қызыл түске сәйкестендіріліп тандалған.

Пештің екі жағындағы  екі кресло бөлмеге ерекше жарасып тұр.

1.1.1-сурет. Оң жағынан корінісі

1.1.2-сурет. Үстінен көрінісі

1.1.3-сурет. Сол жағынан көрінісі

1.2 Есепті шешу құралдарын таңдау және негіздеу

AutoCAD 2004 қазіргі заманға  сай үшөлшемді моделдеудің және  сызбаларды сәндеудің мүмкіндіктерін ұсынады. Бұл жүйеге енгізілген жаңа технологиялардың арқасында мекеме стандарттарын ескере отырып және әртүрлі жобалаудың әдістерімен жұмыс істеуге арналған ұжымдық құрал болып табылады [7].

AutoCAD жобалық деректермен  алмасу барысында деректердің қауіпсіздігін, дәлдігін және тиімділігін қамтамасыз етеді. DWGTM технологиясын қолдайтындықтан жобалық ұжымдардың тимді жұмыс жасауына мүмкіндік береді. Визуалдау құралдарының, презентациялық сападағы графиканың көмегімен өзінің ойындағыны өте ыңғайлы түрде көрсетуге болады.

AutoCad  программалар  пакеті сіздің микрокомпьютеріңізге  арналған қосымша сызба жұмыстарының  жүйесін ұсынады. Сызба жұмысын  автоматизациялаудың қосымша жүйелері  өте қуатты құрал болып табылады. Есептеу жүйесінің пайдалануымен дайындалған сызбаны дайындау және модификациялаудағы жылдамдық пен жеңілдігі қолмен сызудан қарағанда көп уақыт үнемдеуін қамтамасыз етеді. AutoCad  жүйесі микрокомпьютер қолданушыға бұрын тек үлкен және қымбат есептеуіш жүйелерінде ғана мүмкін болған үлкен мүмкіндіктерді береді.

Негізінен алғанда AutoCad  жүйесін пайдаланғанда сызба  жұмыстарына шектеу жоқ. Егер сызба қолмен дайындалған болса, ол компьютермен де генерацияланған  болу керек. 

Төменде жүйенің кейбір мүмкіндіктері көрсетілген:

  • барлық архитектуралық сызбалар
  • интерьерді жобалау және орналастыруды жоспарлау
  • технологиялық сызбалар және ұйымдастырылған диаграмалар
  • кез келегн қисықтар
  • электронды, химиялық, құрылыстық және машина жасаудағы қосымшаларға арналған сызбалар.
  • Графиктер, математикалық және т.б. ғылыми функцияның көрінісі.
  • Суреттер салу.

Қазіргі заманда жобалаудың қай саласы болмасын деректерді пайдаланудың жылдамдығы мен тиімділігі жобаның  сәтті іске асуы үшін маңызды болып  сналады. AutoCAD 2004 жобалаудың жаңа құралдарны, жақсарған қолданушы интерфейсі және презантациялық графика құру мүмкіндіктері бар жүйе. Құжаттамаларды безендірудің барлық стандарттау құралдары қарастырылып,  деректерді құпия сөзбен сақтау қамтамасыз етілген. Көп бетті GWF-файлдарды қолдауы, ақпараттардың алмасуын айтарлықтай жеңілдетеді [1].

Жаңа құрал-саймандар панелін өзіңізге баптауға және оның мөлдірлігін де реттеуге болады. Оны белгілі деңгейде көрінбейтіндей қылу жұмыс кеңістігін кеңейтіп, көрінетін экран бөлігін көбейтеді. Стандартты құралдардан басқа блоктарға, сызбаларға және штриховкаларға сілтемелерден жинауға болатын пайдаланушы палеталары пайда болды. Панелдер закладкалары Басқару орталығынан ауыстырылатын деректер негізінде құрылады немесе сызбада сақталған блоктар негізінде автоматты түрде құрылады.

AutoCAD 2004 толықтүсті (True color) режимін  қолдайды. Сызбаға қол жеткізудің  қауіпсіздігін цифрлік қолдар  мен деректерді құпия сөзбен  қорғау мүмкіндіктері енгізілген.

Жаңа Қасиеттер менеджері объектінің әр түріне оған тиеісілі қасиеттерін  сақтап қалады. Сонымен қатар ол блоктардың атрибуттарны редактрлеуге тез жол ашады.

Қасиеттерді көшірмелеу командаларының жаңа мүмкіндіктері қосылған: жылдам өлшеу, полисызықтарды редактрлеу, командалардың орындалуының барлық реті сақталып отыруы және олардан көп ретбас тарту мүмкіндігі.

AutoCAD 2004-те жұмыс істегенде оның  стандартқа сай екендігін тексерудін  қажеті жоқ. Оны Стандарттар  менеджері автоматты түрде атқарып  отырады. Оол өзі іске қосылады. Стандартқа өлшемдік және мәтіндік  стилі, қабаттар мен сызықтар типінің стандарттары жатады. Стандарттан ауытқыған жағдайда жүйе ескерту беріп, өзі дұрыс деп санаған стандарт нұсқасын ұсынады [4].

AutoCAD 2004 Microsoft компаниясымен сертификацияланған  және «Designed for Windows XP — Optimized for Enterprise»  статусына ие болған. Бұл оның Microsoft Windows XP, Windows 2000, Windows NT-пен тығыз интегралданғанын білдіреді.

Жүйелік талаптары:

  • Процессор Intel Pentium III, тактілік жиілігі 800 МГц кем болмауы тиіс;
  • Microsoft Windows XP Professional, Home или Tablet PC Editions, Windows 2000 немесе Windows NT 4.0 (SP6a немесе жоғары);
  • 128Мб оперативті жады;
  • Қатқыл дискідегі 300Мб бос орын;
  • Монитор VGA немесе одан жақсы (кем дегенде 1024х768), True color;
  • Microsoft Internet Explorer 6.0;
  • Тышқан, трекбол немесе басқа сәйкес келетін құрылғы;
  • CD-ROM дискіжетегі.

AutoCAD 2004-те стандарттарды  сақтауды бақылаудың бірнеше  әдістері бар. CAD Standards Settings диалогтік  терезесіндегі қажет параметрлерді  қосқаннан кейін программа сай  келмеушіліктерді тапқан сәтте  экранға ескертулер береді [3].

AutoCAD 2002-мен салыстырғанда  файлдар көлемдері 52%-ға, құжатты  ашу жылдамдығы 33%-ға, ал сақтау  жылдамдығы 66%-ға өскен. Сонымен  қатар түзулер мен штрихтардың  саны өскенді.

Windows95,98,2000-да қолданылатын,Dos-ядродан бас тартылған болатын [2].

 

2. ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

2.1 Түзу сызықты кесінділер

 Line(Кесінді): Ең көп орындалатын бұйрық. Ол Draw құралдар панелінде орналасқан. Бұл бұйрық қалағаныңызша рет қайталана беруге жататын бұйрықтар тобына жатады. Сопдықтан, әрбір кезекті басты нүктені енгізгеннен кейін, AutoCAD жаңа бас нүктені енгізуге шақыруды қайталап тұрады.

Жаңа версияда AutoCAD-ң мінезі мүлдем өзгерген жоқ. Жағдайға қарай шақыру мәтінінің варианты таңдалады:

  1. Бас нүктені енгізгеннен кейін мынадай шақыру шығады: Specify next point or [Undo]:. Бірінші және екінші сегменттердің соңғы нүктелері үшін бұл шақыру екі рет қайталанады. Тышқанның таңдауымен кесіндінің келесі бас нүктені белгілейді. Егер тышқанның оң батырмасын басып, контекстті менюдан Undo бұйрығын таңдасақ(немесе “u” әрпін бұйрықтық жолға енгізу арқылы ), онда AutoCAD бұйрықтың орындалуынсыз соңғы сынықтың құрылған сегментін өшіреді.
  2. Минимум екі сегмент құрылғаннан кейін шақыру мәтіні өзгереді: Specify next point or [Close/Undo]: (Келесі нүктені енгізіңіз немесе [Жабу/Бас тарту]:. Егер тышқанның оң батырмасын басып, контекстті менюдан Close бұйрығын таңдасақ, онда AutoCAD соңғы бас нүктені, алғаш бас нүктемен қосады да сызық құрады.

Егер Line бұйрығының алдында басқа  сызу бұйрығы орындалған болса, онда Line бұйрығын таңдағаннан кейінгі Specify next point: шақыруына Enter бассаңыз, жаңа кесінді алдында таңдалған графикалық элементтің біткен нүктесінен бастайды.

  Rectang(Тіктөртбұрыш): AutoCAD-та төртбұрыш сызу үшін           Rectang деген арнайы бұйрық бар. Ол Draw панелінде орналасқан. Төртбұрыш, екі қарама-қарсы шыңын белгілеу арқылы сызылады.

Бұл бұйрықты таңдағаннан кейін AutoCAD екі шың жөнінде сұрақ шығарады. Шыңдарды белгілеу үшін , егер сіз тіктөртбұрыштың  ені 6 см., ұзындығы 3 см. Болу керек екенін білсеңіз, екінші шыңның салыстырмалы координаттарды енгізуге болады:-@6,3. Бір кезде тіктөртбұрыштың белгіленген шамалары, келесі тіктөртбұрыштарға меншіктеледі.

Rectang бұйрығы бірнеше параметрге  ие. Қосымша редакциялау операцияларын  қолданбай, фаскалы не дөңгелек бұрышты тіктөртбұрыш жасауға болады. Elevation және Thikness параметрлерін қолданып, Rectang бұрығы көмегімен тіктөртбұрыш табанды параллелепипед жасауға болады.

Rectang бұйрығы полисызық құрады. Яғни Rectang, келешекте бір объект негізінде қолдануға болатын AutoCAD қарапайымы.

 Polygon(Көпбұрыш): Бұл бұйрық Draw құралдар панелінде орналасқан. Polygon бұйрығы арқылы дұрыс көпбұрыш құрылады, яғни бекітулі пішінді және ұзындығы бірдей қабырғалы болады. AutoCAD-та көпбұрыштың қабырға саны 3 – 1024 арасында болуы мүмкін.

Polygon бұйрығын таңдағаннан кейін  қабырға саны берілуі

керек, одан кейін келесі белгіленуі керек үш метод таңдалуы керек:

  • Edge: ол үшін тышқанның оң батырмасын басылғаннан кейінгі шыққан контекстті менюдегі Edge бұйрығын таңдау, немесе “е” әрпін енгізу керек. Содан кейін көпбұрыш қабырғасының әрбіреуінің жерін анықтайтын екі нүкте белгілеу керек.
  • Inscribed in circle: тышқанның оң батырмасын басқаннан кейінгі шыққан контекстті менюдан шеңбердің орталығы берілгеннен кейін Inscribed in circle(шеңберге жазылған): бұйрығын таңдау қажет. Осылайша көпбұрыш шеңбер ішінде пайда болады да, шеңбер оның шыңдарымен түіседі.
  • Circumscribed about circle: бұл параметрдің таңдау жолы да сондай, бірақ көпбұрыш контекстті менюдан  Circumscribed about circle: параметрін таңдап немесе бұйрықтық жолға “с” әрпін енгізу арқылы пайда болады. Сөйтіп біз шеңбер сыртында пайда болған көпбұрыш аламыз.

Polygon бұйрығы да, соңында бір  объект деп қабылданатын сынықтар  сызады.

 Circle (Шеңбер): Бұл бұырықты Draw панелінен таңдай аласыз. Таңдауға жауап ретінде AutoCAD параметрлер тізімін шығарады:

  • 3Р(3 нүкте): бұл параметрді таңдасақ, шеңбердің ортасын, және екі нүктесін белгілеу арқылы шеңбер құрамыз.
  • 2Р(2 нүкте): бұл жерде шеңбердің екі нүктесін ғана енгіземіз.
  • Tan tan radius: бұл параметрді қолдану үшін “t” немесе “ttr” аббревиатураларын енгізу керек. Specify point on object for first tangent of circle: пайда болатын шақыруға жанама болатын нүкте көрсету керек. Кейін шығатын Specify point on object for second tangent of circle: шақыруына екінші нүктені көрсету керек. Соңғы этап – радиус белгілеу.

Тағы да Donut(Жүзік) бұйрығы бар. Ол бұйрық ортасы бір, бірақ диаметрлері  түрлі шеңберлер сызады.

 Arc(Доға): Бұл параметрді қолдану үшін Draw құралдар панеліндегі Arc батырмасын басыңыз. Одан кейін шығатын шақыруларға, сізге сәйкес жауап қайтару арқылы, қалаған доғаңыз пайда болады.

                                                                                        

                                                                             Angle(орталық бұрыш)


                                                 Center(орта)        Length of chord(хорда ұз-ғы)


                                                                             Endpoint(ақырғы нүкте)

                                                                          Angle(орталық бұрыш)   


                 Start point                                 Direction(бағыт) 


                                                 End(соңы)        Radius(радиус)


        ARC                                                          Center point(орталық нүкте)        


                                                 2nd point(2ші нүкте)        Endpoint(ақырғы нүкте)   


                                                                         Angle(орталық бұрыш)


                         Center(орта)        Start(Басы)        Length of chord(хорда ұз-ғы)


                                                                         Endpoint(ақырғы нүкте)

 Ellipse(Эллипс): AutoCAD-та эллипстың сызылуы Ellipse бұйрығымен жүзеге асырылады. Ол бұйрық Draw панелінде орналасқан. Сұхбат процесінде AutoCAD-ң сұрайтын ақпараттан басқа, эллипстың белгіленетін өс бағытын білу қажет. Эллипс өстері координаттар өсіне параллель бола бермейді. Бұл бұрыш, сіздің екінші белгіленген өс нүктесімен белгіленеді. Ал екінші өстің бағыты болса, әрқашан бірінші өске перпендикуляр.

 Ellipse arc(Эллиптикалық доға): Бұл Draw панеліндегі жаңа бұйрық. Бұл бұйрықты таңдағанда Arc параметрлі Ellipse бұйрығы орындалады.

 Point(Нүкте): Бұл өте қарапайым, бірақ кең қолданымда болған параметр. Ол Draw панелінде. Таңдалғанынан кейін мынадай ақпарат шығады:

          Current point modes: PDMODE=34     PDSIZE=0.0000      

          Specify point:

  Мұндағы PDMODE – нүкте салынуының  стилінің кодын анықтайды

                   PDSIZE – нүкте шамасын белгілейді. Бұл айнымалыларды FormatÞPoint Style менюінде (1.2-сурет) өзгертуге болады. Ал келесі шақыруларға кез-келген методбен нүкте белгілеу керек.

 

2.2 Көмекші құрау сызықтары

Кей уақыттарда сызбаларда көмекші сызықтардысалуға тура келеді. Олар бөлшектің пішін сызықтарын салу үшін база ретінде болады. Көмекші сызықтар салу үшін Line бұйрығын да қолдануға болады. Бірақ AutoCAD-та ол үшін басқа XLine қарапайымы қолданылады.

 XLine: Line бұйрығынан айырмашылығы, ол соңсыз болады. XLine Draw құралдар панелінде орналасқан.

Бұл бұйрықты таңдағаннан  кейін AutoCAD бұйрықтық жолға шақыру шығарады: Specify a point or [Hor/Ver/Ang/Bisect/Offset]:. Шақыру парметрлерінің мағыналары мынадай:

  • Hor: горизонталь көмекші сызық жасау үшін пайдаланылады. Бұл параметрді қолдану үшін бұйрықтық жолға “һ” әрпін енгізіп, Specify through point: шақыруына көмекші сызықтың өтуі керек нүктені енгізу керек.
  • Ver: вертикаль көмекші сызыққұрау үшін пайдаланылады. Қолдану үшін “v” әрпін енгізіп Specify through point: шақыруына көмекші сызықтың өтуі керек нүктені белгілеу керек.
  • Ang: бұл параметрді қолдану үшін “а” әрпін енгізу керек. Содан кейін AutoCAD Reference/<Enter angle(0)>: шақыруын шығарады. Егер бір сан енгізсек, онда AutoCAD бұл санды бұрыштық параметр ретінде қабылдап, сызықтың өтуі керек нүктені сұрайды. Егер бас сұраққа “r” әрпін енгізсек, бұрыш санауы басталатын сызықты көрсету керек болады. Кейін, бұрыш шамасын және сызықтың өтуі керек нүктені белгілеу керек.
  • Bisect: бұл параметр оныңшыңдары мен бұрыш жақтарында орналасқан екі нүкте арқылы бұрыш биссектрисасын құруға болады. Бұл параметрді қолдану үшін бұйрықтық жолға “b” әрпін енгізіп, Angle vertex point: шақыруына, құрылып жатқан сызықтың өтуі керек нүктені белгілеу керек. Angle start point: шақыруына алдыңғы нүктемен сәуле құрайтын нүкте белгілеу керек, ал Angle and point: шақыруына екінші сәулені анықтайтын нүктені беру керек.
  • Offset: бұл параметрдің көмегімен әрбір көрсетілген кесіндісіне және сызбаның түзу сызықты элементіне параллель түзу жүргізуге болады. Бұл параметрді қолдану үшін “о” әрпін жазып, екі тәсілмен түзу орнатуға болады:
    1. Базалық түзуден белгілі қашықтықта орналастыру. Ол үшін “o” әрпін енгізгеннен кейін арақашықтық шамасын енгізу керек. Side  to offset? сұрағына жаңа түзу базалық түзудің қай жағында орналасу керегін тышқанмен көрсету керек.
    2. “о” әрпін енгізгеннен кейінгі  Specify through point: сұрағына жаңа түзудің өтуі керек нүктені көрсету керек.

Ray(Сәуле): XLine-н айыриашылығы, ол бір жағынан шектеулі. Ол да Draw панелінде орналасқан.

Таңдағаннан кейінгі Specify start point: шақыруына сәуленің бастапқы енгізу керек. Тура солай Specify through point: шақыруына жауап қайтару керек. Enter батырмасына басып, бұйрықтың орындалуын тоқтатасыз.

2.3 Көріністерді басқару құралдары

      Zoom (Көрсет): бұл бұйрық сызба масштабтарын басқаруға арналған. Zoom бұйрығының параметрлері көп. Әрқайсысына тоқтала кетейік:  

Window(Терезе): бұл параметрде  тіктөртбұрышты терезе белгілеу  керек. Бұл терезе, сызба бөлігінің  жаңа шегі ретінде жұмыс істейді. 

Dynamic (Динамика): бұл параметр бір мезетте масштабтау және “панорамалау” мүмкіндіктерін туғызады:

  • Панорамалау режимі: “крестикті” терезе құрады. Ол сызбада еркін қимылдай алады. Осылайша кез-келген аймақпен жұмыс істеуге болады.
  • Масштабтау режимі: терезенің оң жағында “стрелканың” көрінісі пайда болады. Терезенің сол жағында бұрықты таңдағандағы курсордың болған жерінде қалады. Осылайша терезені кішірейтіп-үлкейтуге болады. Масштаб өзгереді.

     Scale(Масштаб): таңдалғаннан кейін егер кез-келген  сан енгізсек, онда жүйе бұл  санды сызба лимитіне байланысты керекті масштаб ретінде санайды. Егер саннан кейін “x” әрпін жазсақ, онда жүйе енгізілген шаманы осы кезге дейін шығарылған көрініске басты масштабы ретінде қарастырады. Ал егер саннан кейін “xp” суффиксін енгізсек, онда жүйе бұл шаманы парақ кеңістігіндегі бірліктерге байланысты берілген масштаб ретінде қабылдайды. 1-ден кіші шама көріністі кішірейтеді, 1-ден үлкен шама үлкейтеді.

Center(Орта): бұл параметр  экран үстіне шығарылатын сызба  аймағы ортасының жаңа жағдайын  енгізу мүмкіншілігін туғызады.

In(Үлкейту): бұл параметр Scale параметрін 2х шамасымен қайталайды.

Out(Кішірейту): бұл параметр Scale параметрін 5х шамасымен қайталайды. All(Бәрі): бұл параметр экранның  графикалық зонасы мен сызба  лимитінің шекаралары бірдей  болатындай масштабтайды.

Extents (Шекаралар): бұл параметр  сызбадағы барлық графикалық  элементтерін, экранның графикалық  зонасына түсетіндей етіп масштабтайды.  Previous(Алдыңғысы): бұл параметр алдыңғы  масштаб параметрін қалпына келтіреді.

2.4 Қолданушы координаттар жүйесі

      AutoCAD-ғы  геометриялық объектілер глобальді  тікбұрышты абсолют координат  жүйесіне байлайды. AutoCAD-та ол  “дүниежүзілік координат жүйесі”  деп аталады. Графикалық зонаға  байланысты өс бағыты жаңа  емес: х өсі горизонталь және  оңға бағыттралған, у өсі тік жоғары бағытталған.

Қолданушылар өз қалауларынша меншікті координат жүйесін құрып, сақтай да алады. Өз координат жүйесін  құру үшін Tools менюындағы New UCS-ті таңдаңыз. Сонымен бірге өз қалауларыңызша ҚКЖ пиктограммасын да ауыстыра аламыз. Бұны ViewÞDisplayÞUCS бұйрықтарын таңдап, жүзеге асыра аласыз. Сонда UCS Icon сұхбатты терезесі ашылады (1.3-сурет).

 

1.3 – сурет – UCS Icon сұхбатты терезесі

 

 

 

2.5 Редакциялау құралдары

Редакциялау -  AutoCAD-та өте маңызды рөл атқарады. Редакциялаусыз ешбір сызба жұмысы жасала алмайды. Мысалға, сызылған объектіні қайта салудың орнына, көшіру.

Редакциялау бұйрықтарының  көбісі Modify менюінде орналасқан. Ең маңызды  редакциялау бұйрықтарына тоқталайық:

 Erase (Өшіру): бұл процесс әрбір сызбада қолданылады. Erase бұйрығы өте қарапайым және оның параметрлері жоқ. Объектіні өшіру үшін объектіні таңдап, одан кейін объектіні көрсету қажет.

 Move(Жылжыту): объектіні жылжыту үшін Move бұйрығын Modify панелінен таңдап, жылжуы тиіс объектіні көрсету керек. Кейін Specify base point or displacement: шақыруынан өзіңізге керекті әдісті таңдаңыз.

 Сору (Көшіру): процесі жылжыту процесіне ұқсас, бірақ көшіруда объектінің бір не бірнеше пайда болады. Бірнеше көшірме құру үшін Сору бұйрығын Multiple параметрі пайда болады. Сору бұйрығы таңдалғаннан кейін мынадай шақыру пайда болады. Specify base point or displacement, or [Multiple]: бұл жерде өзіңізге керекті екі әдістің біреуін таңдаңыз.

  Rotate(Бұрылу): AutoCAD объектілерін базалық нүте айналасында, берілген бұрышқа бұру мүмкіндігін қамтыған. Объектіні бұру үшін Rotate бұйрығын қолданамыз. Ол Modify панелінде орналасқан. Rotate бұйрығын таңдап, бұрылуы керек объектіні көрсету керек. Кейін бұйрықтық жолға бұрыш шамасын енгізіңіз.

 Scale(Масштаб): бұл бұйрықпен біз жоғарыда танысқан едік. Modify панеліндегі Scale бұйрығын таңдағаннан кейін бұйрықтық жолға бірден үлкен шаманы енгізсек, онда сызба сол шамаға үлкейеді, бірден кіші шама енгізілген болса, онда сызба сол шамаға кішірейеді.

2.6 Объектіні таңдау

Объектіні таңдау жеңіл көрінгенімен өте жеңіл жұмыс емес. Оның да өзінің параметрлері бар. Бұл параметрлер өте керекті: саны 16. бұл параметрлердің аббревиатуралары бар. Select objects: шақыруына қажетті аббревиатураны енгзсеңіз болғаны. Солардың ең маңыздыларына қысқаша тоқталайық:

Window: бұл параметр диагоналінен  екі бұрышы көрсетілген терезеге  толығымен кірген объектілерді  таңдайды. Терезені ашқанда солдан  оңға қарай ашу керек. 

Last: соңғы құрылған  объектіні таңдайды.

Crossing: терезеге толығымен  не бөліктеп кірген объектілердің бәрі таңдалады. Терезені ашу оңнан солға қарай бағытталған.

AutoCAD-та «Библиотека материалов» құралы көмегімен бөлме интерьерін жобалау. 2