BDE Administrator арқыыл мәліметтерге қатынауды ұйымдастыру

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1. BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ……1

1.1 BDE Administrator арқылы мәліметтерге қатынауды ұйымдастыру

1.2 Active XDate Object (ADO) технологиясының ерекшеліктері   

1.2.1 BDE және ADO компоненттерінің арасындағы байланыс

1.2.2  Мәліметтер  Қорына ADO компоненттерін біріктіру  тапсырмасы

1.3 InterBase Express (IBX) технологиясы 

2. BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫНЫҢ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ

2.1 DataBase Desktop көмегімен мәліметтер қорын  құру 

2.2 BDE технлогиясының көмегімен мәліметтер қорының байланысы үшін қолданылатын компоненттер

3. МӘЛІМЕТТЕРДІ ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ҚҰЖАТТАМАЛАУ

3.1 Decision Cube компоненттері мәліметтерін көпөлшемді талдау

3.1.1 Қолданба мәліметтерін баптау

3.1.2 Орындалу қолданбаларын басқару

3.1.3 DecisionPirot компоненті

3.1.4 DecisionGraph компоненті

3.2 Отчеттардың құрылуы

3.3 Мәліметтерді құжаттамалау үшін Сом серверін қолдану

ҚОРЫТЫНДЫ

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМША А DataBase Desktop көмегімен кестемен жұмыс  істеу 
 
 
 
 
 
 
 

КІРІСПЕ 

       Информатика ғылымының негізгі салаларының бірі - алгоритмдеу және программалау болып табылады. Бұл бөлімде қазіргі кезде жиі қолданылатын белгілі бір программалау тілдері, олардың құрлымы, қазіргі кездегі программалардың дамуының негізгі тұжырымдамалары қарастырылады.

       80-жылдардың  ортасында программалауда жаңа  бағыт орын алды, оны объектілі-бағытталған  программалау (ОБП) деп атады.  Borland фирмасы Delphi программасын жасап шығарды. Delphi – объектілі-бағытталған программалаудың тамаша жүйесі. Delphi – қазіргі кездегі жеке қолданбалы Windows программаларын құруға мүмкіндік беретін, сонымен қатар интернетте және корпоративтік жүйелерде жұмыс жасауға арналған күшті жүйелердің бірі.

      Delphi тілінің негізінде Object Pascal тілі  жатыр. Delphi-де кросс-плотформалы  программалар құру мүмкіндігі бар, олар Windows ортасында және Lunix ортасында да жұмыс жасай алады. Delphi – бұл бірнеше маңызды технологиялардың комбинациясы:

• машиналық кодта жоғары өндіруші компилятор;
• құрауыштың объектілі-бағытталған үлгісі;
• қолданбаларды көрнекі тұрғызу;
• мәліметтер қорын тұрғызу үшін масштабталған орта.

       Қазіргі уақытта Delphi-де мәліметтерге қатынау механизмдердің бірнешеуі іске асырылған және кез-келген механизмге өзінің меншікті компоненттер жиынын сәйкестіреді. Ол Delphi-дің алғашқы нұсқаларында мәліметтер қорымен жұмыс істеудің негізі болып Borland Database Engine (BDE) - Borland фирмасының мәліметтер қорының процессры болып табылады. Бұл ең дамыған механизм, мұнда мәліеттер қорын құру бағдарламаның кітапханасының күшті қоры құрылып, ол универсалды интерфейс арқылы жүзеге асырылады. Өңдеуші жергілікті мәліметтер қорын драйверлер ретінде пайдалана алады. Сонымен қатар серверлердің кең алынған тізімі үшін, мысалға Interbase, Oraсle Subase, Informix, Microsoft SQL, серверлері және DB2, ODBC драйверлері арқылы да қосылу мүмкіндіктері бар.

Курстық жұмыстың мақсаты - Borland Delphi-де мәліметтер қорын құру принципінің теориялық негізін зерттеу  және мәліметтер қорының байланысын ұйымдастырудың технологияларының ерекшеліктерін қарастыру, Database Desktop көмегімен мәліметтер қорын құру

Курстық жұмыстың өзектілігі – қазіргі ақпараттық технологиялар қарқынды дамуы кезеңінде қуатты мәліметтер қорымен жұмыс істеу қажеттілігі мен өзектілігі артып келе жатыр. Сондықтан мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын бағдарламалар ішіндегі танымал нұсқаларының бірі – Borland Delphi ортасында мәліметтер қорын ұйымдастыру, басқару, ондағы мәліметтердің өңдеу және сақтау мамандардың пікірі бойынша тиімді.   Курстық жұмыстың құрылымы: курс жұмысы мазмұнынан, кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады. Кіріспе бөлімінде жұмыстың мақсаты және өзектілігі көрсетілген. Негізгі бөлімінде мәліметтер қорын Borland Delphi-де құру принципінің теориялық негізі, мәліметтер қорының байланысын ұйымдастыру технологиялары туралы түсініктеме қарастырылады. Қосымшада Borland Delphi7 ортасында DataBase Desktop көмегімен кесте құру мысалы қарастырылған. Курстық жұмыс 42 беттен тұрады. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

1. BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

       Delphi-дің  алғашқы нұсқаларында мәліметтер  қорымен жұмыс істеу негізі  болып Borland Database Engine (BDE) - Borland фирмасының  мәліметтер қоры процессоры болып  табылады. Ол қазірде өз қасиеттерін  жоғалытқан жоқ. Бірақта, Delphi 5 бастап компоненттер кітапханасында мәліметтермен байланысудың альтернативті миханизмдері пайда бола бастады. Олардың көпшілік бөлігі Delphi 6 – да пайда болды. BDE қолданба мен мәліметтер қоры арасында келістіруші (делдал) болып жұмыс атқарады. Ол қолдаушыға нақты мәліметтер қорын жүзеге асыратын бірыңғай интерфейспен жұмыс істеу мүмкіндігін береді. Осыған орай мәліметтер қорын жүзеге асырудың ауысуы барысында қолданбаны ауыстыру қажет емес. Delphi қолданбасы мәліметтер қорына BDE арқылы қатынайды. Бұл жағдайда мәліметтер қорымен байланысу сурет 1 – де көрсетілген сызбаға сәйкес келеді. 

       Delphi қолданбасы мәліметтер қорымен  байланысу қажет болған жағдайда BDE жүгінеді немесе әдетте мәліметтер  қоры бүркеніш атымен оған  қажетті кестелерді хабарлайды. BDE динамикасы біріктірілген DDL кітапханасы түрінде жүзеге асырылған (IDAPIO1.DLL, IDAPI32.DLL файлдары). Олар басқада кез келген кітапханалар сияқты IDAPI(Integrated Database Application Program Interface) деп аталған API(Application Program Interface – қолдп\анбалы бағдарламалар интерфейсі) жабдықталған. Бұл қолданбада қоолданылатын мәліметтер қорымен жұмыс істеу үшін арналған процедуралар мен функциялар тізімі.

       BDE бүркеніш аты бойынша көрсетілген  мәліметтер қорына сәйкес келетін  драйверлерді табады.  Драйвер  – бұл анықталған типті мәліметтер қорымен қалай жұмыс істеуді білетін көмекші бағдарлама. Егер BDE-де МҚБЖ-не сәйкес келетін өз драйвері бар болса, онда BDE ол арқылы мәліметтер қорымен және қажетті кестелермен байланысады. BDE Microsoft Access, Fox Pro, Paradox, dBase және т.б сияқты мәліметтер қорына қатынауды сүйемелдейді.  

Сурет 1. Delphi қолданбасының мәліметтер қорымен байланысу сызбасы 

      Егер BDE-де МҚБЖ қажет драйвер жоқ болса, онда ODBC драйвері қолданылады. ODBC (Open Database Connectivity) - Microsoft  фирмасымен құрылған BDE  функцияларына ұқсас DLL. Ол ODBC. DLL файлында сақталады. BDE, Sybase, Microsoft SQL, Oracle, Interbase сияқты SQL серверлерімен мәліметтер алмасуға мүмкіндік беретін сұраныстардың стандартталған тілі SQL сүйемелдейді. Бұл мүмкіндік әсіресе клиент/сервер платформасында және үлестірілген қолданбаларда кеңінен қолданылады. 

       1.1 BDE Administrator арқыыл  мәліметтерге қатынауды  ұйымдастыру

       Қазіргі уақытта Delphi-де мәліметтерге рұқсат механизмдердің бірнешеуі іске асырылған және кез-келген механизмге өзінің меншікті компонеттер жиынын сәйкестіреді. Borland Database Engine (BDE) арқылы қатынас құру – ең  дамыған механизм, мұнда мәліметтер құру бағдарламаның кітапханасының қуатты қоры құрылып, ол әмбебап интерфейс арқылы жүзеге асырылады. Өңдеуші жергілікті мәліметтер базасы драйверлер ретінде пайдалана алады. Сонымен қатар серверлердің кең алынған тізімі үшін, мысалға InterBase, Oracle Subase, Informix, Microsoft SQL серверлері және DB2, ODBC драйверлері арқылы да қосылу мүмкіндіктері бар. BDE кемшіліктеріне қосымшаның таралу және орнатылу процестерінің күрделіліктерін жатқызуға болады, дегенмен бұл технология жиі қолданылады.

       Біз SQL-стандартын қолдайтын мәліметтер қорының көп үлгілі екендігіне көз  жеткіздік. Бұл мәліметтер қорын әртүрлі мақсатта өңделеді: мәліметтерді сақтау үшін және SQL-серверінің көмегімен өңделуін жүзеге асырады. Оның өнімін қолданатын бағдарлама мәліметтерді басқару үшін фирма, арнайы бағдарламаны, драйверлерді ұсынады. Ол клиент ұсынысымен мәліметтер қорының арасында делдал ролін атқарады. Бұл драйвер SQL-серверінің сәйкес клиенттік бөлімінде бірге жүйеге орнатылады. Дегенмен клиент ұсынысы әртүрлі үлгідегі бірнеше қормен бір уақытта жұмыс істей алады. Delphi-ді жасаушылар барлық функцияларды бір блокқа шығарады. Бұл функциялар базасының драйверлерімен күйге келтіруімен байланысқан. Жеке блок Borland Database Engine – деп аталады. BDE – мен бірге ең әйгілі SQL LINK деп аталатын мәліметтер қорына рұхсат үшін драйверлер жеткізіп береді. BDE мәліметтерді кештеу қамтамассыздығын SQL үшін емес қор үшін реттеуді өз мойынына алады. Сонымен қатар жадымен басқару, SQL – сауалының генерациясы, мәліметтердің үлгісінің өзгертілуі және т.б.

       BDE–нің  қолайлылығы клиент ұсынысына  жеке орналасқан. Бағдарламашыға ол туралы жалпы ойланбауға болады. Кейбір шартты атпен көрсетсе жеткілікті және бағдарлама күйге келтірумен байланысқандарды өзі тауып береді. Бұл шартты ат альяс деп аталады. Сонымен қатар альяс арқылы жұмыс істеген кезде қосымшаны бір серверден басқа серверге ауыстыру оңай. Мысалы біз SQL сервері үшін қосымшаны құрамыз және жөндейміз, сондай Альяс құрасыздар, бірақ басқа серверде оны мәліметтер қорымен байланыстырамыз. Бұл бағдарламада өзгерту енгізбейсіз. Әрине SQL сервері SQL тілінің стандарты бойынша болуы мүмкін. Бұл әдіс өңдеуде жиі қолданылып, қосымша SQL серверінің жергілікті түрімен іске асырылады. Ары қарай ғаламды желі түріне ауысады. Мұндай ауысу масштабтау деп аталады. Delphi-дің бұл жеткізілуіне жергілікті сервер CASE түріне қосылған. Осылайша, бағдарлама қор мәліметтерімен қор жасау үшін бірнеше ретте BDE–ні реттеу қажет. Кейбір аляьста Delphi өңдеушілері бұл үшін арнайы қызмет бағдарламаны қарастырған.

       1.2 Active XDate Object (ADO) технологиясының  ерекшеліктері 

       Delphi – де мәліметтер қорымен жұмыс істеудің альтернативті мүмкіндігі енгізілген. Бұл Microsoft фирмасында құрылған Activex Data Objects (ADO) технологиясы. ADO- бұл реляциялық және реляциялық емес мәліметтер қоры, Электрондық пошта, жүйелі, мәтінді, графикалық файлдардан тұратын мәліметтерден кез келген типіне сәйкес келетін қолданушы интерфейсі. мәліметтермен байланысу OLEDB технологиясының қатысуымен жүзеге асырылады.

       ADO –  ны қолдану мәліметтермен  жұмыс істеуге қамтамассыз етеді. ADO – мен жұмыс істеу үшін  компьютерде ADO 2.1 және одан жоғары нұсқалы жүйесі орнатылуы қажет.

       1.2 .1 BDE және ADO компоненттерінің арасындағы байланыс

       Алғашқы Delphi 5, мәліметтер қорымен жұмыс жасауға  мүмкіндікті Microsoftтың Active XDate Object (ADO) технологиясы арқылы жетілдірілді.

       ADO – Бұл кез-келген мәліметтер типінің пайдаланушы интерфейсі, реляционды және реляционды емес мәліметтер қорын енгізуші, электронды почталы, жүйелі, мәтіндік және графикалық файлды. Мәліметтермен байланысты жүзеге асыру OLE DB технологиясы болып табылады.

       ADO – пайдаланушы альтернативті Borland Database Engine (BDE)-ге келіп, мәліметтердің эффективті жұмысымен қамтамассыз етілген. Мұндай мүмкіндікті пайдалану үшін біздің компьютерде ADO.2 немесе оданда жоғарғы версиялар орнатылуы керек. Мысалы: Microsoft SQL Server, сіз жұмыстап отырғанда мәліметтер қоры үшін OLE DB драйверіне ODBC бетінде орналасады. Олар (Connection обьектілері, Command және Record set  сияқты) ADO-ның мұндай обьектілері инкапсулдайды. Бұл сәйкестірілген жаңа Delphi ADOConnection, ADOCommand және ADODataset компененттерімен қамтамассыз етіледі.

        Мәліметтер қорының байанысы ADO технологиясының  нақты бауымен іске асырылады: мәліметтер жиынтығы          мәліметтер негізі (Data Source  компененті)           басқару және мәліметтерді тартып алу  компененттері (DBGrid, DBedit, және басқа).

       Тек ғана алғашқы бөлімде мұндай баулар компененттерде пайдаланылып, ADO беттерінде орналасады.

       Көпшілік  компененттер, ADO – да жұмыстау үшін арналған, анологты бізге мәлім компененттер BDE – де жұмысжасайды:

       Негізгі ADO компененттерінің қысқаша мінездемесінің көрсетілімі

Соңғы тарауда ADO бөлімінің компоненттері  тура көрінуге болады. Жапппай мінездеме  сапасын айтар болсақ, бірнеше ADO компоненттерінің қатынасы BDE компоненттерінен қарағанда қуатты. Бұл компоненттер криллше мәселе шығармайды (үнемі мұндай мәселенені білмейді). Қазіргі Мәліметтер Қорының бірнешесі жұмыс үстінде BDE компоненттері Unicode символында болып, мұндай мәселелер шығуы мүмкін. Басқадай қолдануларда ADO, Microsoftтың жұмысы деген нежәне сондықтан қамтамассыз етідген бағдарлама қазіргі WINDOWS версиясында қойылып енгізілген. Осылай BDE компоненттері пайдаланушыға ойын болып келуге қам жемейді. ADO компоненті жұмыстауы мүмкін: Мысалы, Мәліметтер Қорында Excel қалай жұмыстау. Дәл осы уақытта BDE компоненттерінің мүмкіндігі ADO компоненттеріне ақиқат емес. Мысалы, олар қасиеттер сөздігін пайдалану мүмкін емес. ADO Мәліметтер жиынтығының бәрі өрістердің барлық типтерінде жұмыстауы мүмкін. Мысалы, Paradox, ADO Мәліметтер жиынтығына графикамн жұмыс жасамайды. Сонымен барлығына қарсы қарастыру үшін BDE – ден ADO – ға бұрын өту керек.

       1.2.2 Мәліметтер Қорына ADO компоненттерін біріктіру тапсырмасы

       BDE компонентінің артықшылығы –  Table, Query және т.б. Мәліметтер қорының  сілтемесінде ADO компоненттерінің DatabaseName қасиеті жоқ. Мәліметтер Қорына қатынауды жүзеге асыру немсе жолды біріктіру үшін – ConnectionString қасиеті немесе ADOConnection компонент бөлімініңкөмегімен, Connection қасиеті басқа компоненттермен орындайды. ConnectionString қасиетінің көмегімен Мәліметтер Қорының біріктірілуі ADO Table компонентінің мысалынан көруге болады. ConnectionString қасиеті өз жолдарын көрсетіп, біріктіру параметрлерін болдырады. Бөлім параметрлері бір – бірінен нүкте және қайырма арқылы бөлінеді. ADO төрт параметрді қолдайды.

       Өйткені бұл параметрлер жолдық біріктіруді тағы басқа параметрлермен қосуы мүмкін, пайдалану жүйесінің ерекшеліктері: қолданушы идентификаторы, пороль және тағы көптеген. Әрине, осындай жолдардың құрастырылып берілуі өте күрделі. Сондықтан Delphi бұл жұмыста диологтық терезені арнайы сақтандырады. Қарастырсақ, бұл диологтың көмегімен қалай жолдың бірігуін орындайды.

       ADOTable компонент фирмасын тасымалдап  және Инспектор Обьектісінің  көп нүктенің ішінен ConnectionString қасиеттер  батырмасын шертіңіз. Алдымен сізге  сурет. 10. 17 көрсеткіш терезесі ашылады. Жоғардағы Use Data Link File радиобатырмасы .udl файлдық байланысын пайдалануға рұқсат етеді. Бұл файл туралы біз кейін танысамыз. Төменгі Use ConnectionString батырмасы, қолдануын біз қазір қолданып, бұл диологтық режимдегі жолдың бірігуін формироваттауға рұқсат етеді. Осы батырманы қосып және Build (Сформировать) батырмасын шертіңіз. Алдыңызға біріктіру қасиеттерін орындайтын көп беттік терезесі ашылады. Бұл терезе ODBC мәліметтер жиынтығына форматталады. Бұған қосылып мәліметтер жиынтығымен форматталу сәйкестіріліп, Windows басқару панелі тура жүзеге асуы мүмкін. Басқару Панель терезесі немесе ODBC мәліметтер жиынтығының пиктограммасының болуы, немесе мұндай пиктограмма қосылып болғаннан кейін Администратор пиктограммасын шертіңіз.

       Бірнеше түрі және ODBC мәліметтер жиынтығының  тапсырмалық диологтық терезесінің  құрылымы Windows версиясына тәуелденіп, мазмұндаманың барлық із басарларының әрекетіне шек қояды. Жоғардағы  суреттің көрінісі Windows XP терезесін суреттейді.

       Сонымен, Build батырмасын шертсеңіз сурет.10.17 терезесінен сізге қасиеттермен байланыс орнату терезесі ашылады. Мұндағы оның Поставщик Данных бетіне сіз, OLE DB провейдерін нұсқап, мәліметтермен қатынауды пайдалану үшін оны жинақтаңыз. Көптеген мезеттен кейін сізге Microsoft OLE DB Provider for ODBC Drivers – ті таңдап орнатуыңыз керек. Бір мысалда, Microsoft SQL Server немесе Oracle жұмысы үшін басқа бөлімдердің тізімін таңдау керек. Таңдалған провейдерден сіз Подключение (Connection) (сурет.10.18) бетіне қайта оралуыңыз керек. Алдымен сіз Поставщих Данных бетіндегі Далее батырмасын шертіңіз. Бұл өту автоматты түрде бүктелінеді. Подключение бетінен сіз, ODBC – тің  қалай біріктірілетінін таңдауыңыз керек. Использовать имя источника данных (Use data  source name) батырмасын таңдап, ODBC тіркеуінің түсіретін тізімінен мәліметтер көзі (Data  source name - DSN) – атын орындау керек.

         Использовать строку подключения  (Use Connection String ) батырмасы өздігімен   біріктіру жолымен орындауын жүзеге асырады.

       Использовать  строку подключения (Use Connection String ) батырмасын таңдап және Сборка (Build) – ті шертіңіз. Кейін сізге сурет.10.19 терезесі ашылып көрсетіледі. Бұған қатынаудың екі мүмкіндігі: Файловый источник данных (File data source) беті – мәліметтер көзі файлымен немесе Источник данных компьютера (Machine Data Source) беті – компьютердің мәліметтер көзімен жұмыстау. Сонымен әр бет сайын сізге Создать (New) батырмасын шертуіңіз қажет. Бұл батырманы Источник данных компьютера бетіне шертіңіз.

       Кейін сізге диологтық терезенің кезегі келіп, мұнда сіз мәліметтер көзін құру мінездемесін нұсқауыңыз керек. Жаңа құрылған Paradox мәліметтер көзі dbp Мәліметтер Қорының бұл кітабынан Microsoft  Paradox Driver (*.db) драйверін таңдау үшін қолданылады. Бұның соңынан сізге мәліметтер көзінің жаңа озбырлық атын орындауымыз қажет. Кейін сізге Мәліметтер Қорының нұсқауын пайдалану, сол үшін сіз мәліметтер көзін құрып, мінездеме, пайдаланушының аты жөні, пароль т.б.с.с. Осының ең соңында қайта сурет.10.19 терезесінен сізге деген мәліметтер көзінің құрылғанын дайын екенін байқайсыз. Кейіннен сурет.10.19 терезесін мбұрын қалай таңдағаны немесе мәліметтер көзінің жаңа файлын құрып, OK – ді шерткеннен кейін диологтың соңында файлға котолог сақталды деп көрсетілгеннен кейін біріктіру қасиетінің негізгі терезесінен Подключение (Connection) бетіне оралуыңыз керек.

       Сурет.10.17

       Біріктіру жолының тапсырмасының

       алғашқы диологтық терезесі  
 

       1.3 InterBase Express (IBX) технологиясы

       Мәліметтер  қорына альтернативті қаиынаудың тағы бір түрі – Interbase Express (IBX) технология негізінде Delphi 5-ке енгізілген Interbase. Delphi 5 компоненттер кітапханасында Interbase-бен жұмыс істеу компоненттерінен тұратын Interbase беті пайда болады. Бұл компоненттер BDE-ң қарапайым компоненттері қатынай алмайтын Interbase серверінің жаңа мүмкіндіктерін пайдалануға мүмкіндік туғызады.

       Delphi 6 және 7 нұсқаларында мәліметтер  қорына қатынаудың альтернативті  мүмкіндіктері dbExpress технолгиясымен  кеңейтілген. Бұл бірыңғай интерфейс  негізінде SQL серверлеріне қатынауды  қамтамассыз ететін драйверлер жиыны.

       Delphi 7-де Borland құрушылары BDE-ден біртіндеп  бас тарта бастады. Мысалы, үлестірілген  қолданбаларда BDE емес dbExpress қолдануды  ұсынды. BDE-ден біртіндеп бас тарту  Delphi 6-да аздап басталды, яғни BDE қолданатын  компоненттер кітапхананың бірінші бетінен дара беттерге көшіріледі. 

2 BORLAND DELPHI ОРТАСЫНДА МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫНЫҢ  ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ

       2.1 DataBase Desktop көмегімен мәліметтер қорын  құру

       Database Desktop бағдарламасы BDE және Delphi-де (файл DBD32.EXE үшін 32 – разрядты Delphi) қойылып, МҚБЖ–де мәліметтер қорына кесте құруға рұқсат беріп, олардың құрылымын өзгертуге және құруға болады. Әдеттегідей негізгі менюден Delphi-ден Tools – ты қосып, Database Desktop – ті шақырамыз. Егер бұл жасалмаса, бізге пайдалы көмекші команда Tools/Сontigure Tools – ты қосу керек. Database Desktop–ты шақырыңыз.

       Сурет 2 Database Desktop бағдарламасының негізгі терезесі

       Ал Database Desktop кестесінің көмегімен мәліметтер қорының МҚБЖ-не Paradox 7–ні құрайық. Paradox 7 мәліметтер қоры – бұл католог. Мұнда үнемі кесте жатады. Бұл .db кеңейтуі бар файлдар. Сондықтан кез-келген көмекші Windows бағдарламасында алдын-ала сәйкес келетін католог құру керек, мысалы, «Жетекші» көмегімен. Ары қарай Database Desktop File/New командасын басып, тарау менюін ашамыз:

       Кесте 1 Database Desktop менюі

Table-ді  таңдаңыз. Сәйкес сұхбат терезесі ашылады. Оған түсетін тізімді МҚБЖ-нен таңдап, қайсысы үшін кесте құруды қалайсыз. Одан көретіндіктен, қандайдабір МҚБЖ- нің кестесі көмекші Database Desktop арқылы құрылуы мүмкін. Келесі терезеден кесте құрылымын орындап (Өріс және оның типтері), екінші индексті құрып, диапозонға өрістің мәндерін енгізіп, үнсіздік мәндеріне және құратын кестеге мәліметтерді енгіземіз.

       Өрістердің  берілу. Құрылатын кестедегі кез-келген өріс үшін алдын-ала барлығының аты көрсетіледі – FieldName идентификатор өрісі. Ол 25 символдан тұрады және пробелмен бастауға болмайды. Сосын бұл өрістің қордық типін таңдауымыз керек. Бұл Type өріс бөлімінің атын өзгерту үшін тышқанның оң батырмасын шертіңіз. Қатынау типтерінің тізімі пайда болып, өзімізге қажеттісін таңдап аламыз.

       Кесте 2 Paradox-те қолданылатын мәліметтер типі

Кесте 2 жалғасы

       Validity Checks - дұрыс мәндерді тексеру. Validity Checks терезесінің оң жағында бұл бөлім көрсетіліп, және оған бірнеше өзгертулер тәуелді болуы мүмкін. 

       Кесте 3 Validity Checks терезесіндегі өрістердің сипаттамасы

       Secondary Indexes –– екінші индекс. Ол анықталмаған екіші индексті құруға рұқсат береді. (Алғашқы индекс кілттелген өріс арқылы құрылады) Define батырмасын басу арқылы жаңа екінші индекске не құратыныңыз анықталады. Secondary Indexes сұхбат терезесінде Fields - қатынас құратын өрістер тізімі болады, ал Indexed  Fields оң терезесінен индекске қосылатын өрістер тізімін таңдап аласыз. Сол жақ терезеден жасалынған өрісті және оң жақтағы қызықтырған өріспен топтастырылған өрістерді ерекшееп, оң жақтағы көрсеткішті басыңыз. Change order бағдаршасы өрістерді бір тәртіпке келтіріп, индексті өзгертеді.

       Password Securіty – парольмен қатынау. Paradox парольді кестесін орындауға рұқсат етіп, әр қайсына ол үшін операцияларды анықтайды. Define батырмасын шертіңіз. 3-суреттегі сұхбат терезесі ашылады. Бұған негізгі паролды (Master password терезесі) енгізіп, (verify master password) терезесі оны рас тайды. Кейін Auxiliary passwords батырмасын шертсеңіз (парол көмекшісі) жаңа диологтық терезесі ашылып, көмекші парольды енгізуге және қатынауға рұқсат етеді.