Ирина Эланс

Автор который поможет с любыми образовательными и учебными заданиями

Ағылшын іскерлік тілін қарым қатынаста қолдану

Кіріспе

Бөлім 1. Қарым қатынас қызметінің мәні

1.1. Сөйлесу қарым қатынас құралы ретінде. Сөйлесу функциялары.

1.2. Іскери қарым – қатынас түрлері

1.3. Іскерлік лексиканың ерекшеліктері

1.4. Іскерлік хаттардың құрылысы және ерекшеліктері

Бөлім 2. Ағылшын іскерлік қарым қатынас тілін қолданудың ерекшеліктері.

2.1.Қазақ ортада қолданылатын іскерлік ағылшын тілінің ерекшеліктері

2.2.Іскерлік қарым - қатынастың қолдану үлгілері және оларға талдау

2.3.Ағылшын тілінде іскерлік хат алмасу түрлері және оларға талдау

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер.

Қосымша

Зерттеу жұмысының өзектілігі: Қазіргі жаһандану заманында іскери ағылшын тілі ең маңызды қарым – қатынас құралы болып отыр. Еліміздің түрлі елдермен байланыс орнатып, нығайтып, түрлі келіссөздер жүргізуде іскери ағылшын тілін меңгеру өте қажет. Іскери ағылшын тілдің тілдік дағдылары (оқылым, жазылым, тыңдалым, сөйлесім) қазіргі кездегі бизнеске байланысты тақырыптар арқылы үйретіледі.

Қазіргі кездегі ағылшын тілін оқытудың коммуникативті әдістемесі іскери лексиканы жетік меңгеруге және күрделі грамматикалық құрылымдарды сөйлесу тәжірибесі арқылы – пікірталас және «кейстерді» талдауға, сөздік қорды аудио және видео материалдар арқылы дамытуға көмектеседі, ағылшын тілінде еркін және сенімді түрде сөйлеуге мүмкіндік береді.
Бизнес-жағдаяттар жасауда кездесу, мәжіліс, презентация өткізуде, келіссөздер жүргізуде, сұхбат алуда іскери ағылшын тілінің алатын орны ерекше. Сонымен қатар, іскер ағылшын тілі түрлі құжаттарды, ағылшын тіліндегі мақалалардың түпнұсқасын жылдам оқу, іскери хаттарды жазу, ағылшын тілінде телефон арқылы сөйлесу біліктілігі өте маңызды болып табылады. Ағылшын тілін кәсіптік бағытта, яғни іскерлік қарым – қатынас тілі ретінде меңгеру өте маңызды. Ағылшын тілін қарым – қатынас құралы ретінде қолдана алу және іскерлік мақсатта хат жаза алу қызметкердің кәсіптік шаберлігінің деңгейін анықтайды. Ағылшын іскерлік тілінің және іскерлік лексикасының өзіндік ерекшеліктері бар. Олардың іскери қарым – қатынастың әр саласы бойынша өзіндік ерекшеліктері бар. Ағылшын тілін іскерлік мақсатта қолдануды меңгеру қазіргі заманның күн тәртібінде тұрған мәселелердің бірі. Елімізде кәсіптік ағылшын тілін меңгерген мамандар өте аз, оның себебі бұл саланы меңгеруге байланысты зерттеулердің аздығы, меңгеруге бағытталған сөздіктер мен материалдардың жетіспеуі.

Зерттеу жұмысының мақсаттары:

Қарым – қатынас тілінің ерекшеліктерін анықтау;

Зерттеу жұмысының міндеттері:

ағылшын тіліндегі іскерлік лексикаға талдау жасау;

түрлі салаларда қолданылатын ағылшын сөздерін қазақ тіліне аудару;

хат алмасу тілінің үлгілерін талдау;

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы: Қазақ ортада іскерлік ағылшын тілін оқытудың ерекшеліктері. Еліміз жаңа бағытқа аяқ басқан сәтте, ағылшын тілін іскерлік қарым – қатынас мақсатында меңгеру елімізді басқа мемлекеттерге танытып, өз экономикамызды көтеруге, ғылымды жаңа деңгейге жеткізуге үлкен жол ашады. Ағылшын тілі Елбасмыздың бекіткен «Үштілдік» бағдарламасына енеді, оны меңгеру, оның ішінде іскерлік ағылшын тілін меңгеру Қазақстанның әлем экономикасына табысты енуіне мүмкіндік туғызады.

Зерттеу жұмысының болжамы: Егер тіл үйренуші ағылшын тілін қарым қатынас тілі ретінде пайдаланса ол елдің дамуына септігін тигізеді.

Зерттеудің пәні: Дипломдық жұмыс іскерлік ағылшын тілінің мәселелрліне арналған. Іскерлік қарым – қатынас түрлері, ерекшеліктері, іскерлік тілде қолданылатын сөздер мен олардың қазақ тіліндегі аудармасы, хат алмасу тілінің маңызды ерекшеліктері

Зерттеу жұмысының нысаны: ағылшын тіліндегі іскерлік лексика.

Зерттеу жұмысының дерек көздері: Ағылшын тілінен бизнес курс Богацкий И.С. Н.М.Дюканова

Шетелдің және Қазақстандық ғалымдардың еңбектері, мақалалары, конференция материалдары
Интернет сайттары

- Іскерлік құжаттар, іскерлік хаттар үлгілері

Зерттеу жұмысының әдіс – тәсілдері:

Теориялық талдау және әдебиеттерді жалпылау;

Топтау және талдау.

Зерттеу жұмысының теориялық құндылығы: Ағылшын тілінің қарым қатынас тілі ретінде маңыздылығы.

Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы: Зерттеу жұмысын барлық тіл үйренуші студенттер және экономика факультетінің студенттері, тілді іскерлік қарым – қатынас құралы ретінде пйдаланушылар, тілді өздігімен үйренушілерге қолдануға болады. Ол жоғары білім мекемелерінде, тілді іскерлік құралы ретінде қажет ететін орталықтарда пайдалыныла алды.

Зерттеу жұмысының құрылымы: Зерттеу жұмысы кіріспеден, 2 бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

Кіріспе

Халықаралық экономикалық қатынастардың дамуына байланысты ағылшын тілінің іскери қатынаста қолданылуын меңгеру заман талабы болып отыр. Сондықтан көптеген мамандар үшін, әсіресе кәсіпкерлер, халықаралық компаниялардың қызметкерлері үшін ағылшын іскерлік тілін меңгеру қажеттілік болып отыр. Ағылшын тілін кәсіптік бағытта, яғни іскерлік қарым – қатынас тілі ретінде меңгеру өте маңызды. Ағылшын тілін қарым – қатынас құралы ретінде қолдана алу және іскерлік мақсатта хат жаза алу қызметкердің кәсіптік шаберлігінің деңгейін анықтайды. Ағылшын іскерлік тілінің және іскерлік лексикасының өзіндік ерекшеліктері бар. Олардың іскери қарым – қатынастың әр саласы бойынша өзіндік ерекшеліктері бар. Мысалы, финанстық менеджерге қажет лексика маркетологқа, медицина қызметкеріне немесе басқа салалардың қызметкерлеріне қажет лексикадан әлдеқайда ажыратылады. Одан басқа кейбір терминдер мен сөз тіркестері бір салада бір маығнаны білдірсе, басқа салада сол сөз басқа мағынаны беруі мүмкін.

Іскери қарым – қатынас тілі әртүрлі мақсаттарда қолданылады. Атап айтсақ,

телефонмен сөйлесу;
жұмысқа тұру;
іскери кездесу;
іссапар;
билетке тапсырыс беру;
қонақүйден орын алу;
ресторан ісі;
дүкен;
дәрігерде;
іскери келіссөздер жүргізу;
келісімшарттарды талқылау және қол қою;
коммерциялық хат алмасу (хат, факс, телекс, электронды почта, сұраныс, таспсырыс, есеп, жарнама және т.б.)

Бұл тақырыпты таңдау себебім ағылшын іскери тілін меңгерген мамандар елімізде өте аз, көптеген мамандар ағылшын тілін іскерлік мақсатында емес, жалпы ағылшын тілі немесе ауызекі сөйлеу ретінде ғана қолдана алады. Университет студенттері немесе жас мамандар әлі де болса ағылшын тілін іскерлік бағытта толық қолдана алмайды, бұның себебі аталған мәселенің толығымен зерттелмеуі, әсіресе ағылшын тілін қазақ тілі арқылы үйренушілерге қиындық әкелуде, өйткені дайыдықты қамтамасыз ететін құралдар, яғни оқулықтар, әдістемелік құралдар, анықтамалық кітаптар немесе сөздіктер жоқтың қасы. Зерттеу жұмысымда көбінесе түрлі салаларда қолданылатын сөздердің немесе терминдердің қазақ тіліндегі аудармаларын немесе баламаларын жасадым және іскерлік бағытта хат алмасу мәселелеріне көбірек тоқталдым. Жоғарыда айтылғандай, ағылшын іскерлік тілінің түрлі салаларда қолданылуы үйренушіден көп ізденіс, шыдамдылықты талап етеді. Іскерлік қарым – қатынас мақсаттары әртүрлі болғандықтан, қарым – қатынас үшін орынадалатын істердің немесе үрдістердің мазмұны да ерекше.

Ағылшын іскери тілінің тағы бір ерекшелігі осы тілдің терминдері мен сөз тіркесерімен қоса, оларды дұрыс жеткізу немесе түсіну үшін қызметкердің кәсіптік білімдері өте қажет. Ағылшын іскери тілінің терминдері мен сөздерінің сапалы меңгерілуі мамандық бойынша оқудың немесе тәжірибенің нәтижесінде ғана іске асады. Мысалы, келесі ситуацияны талдап көрейік. Кез келген бухгалтер «материалдық емес активтер» дегенді түсіне алады, оған тек «intangible assets» аударманы ғана меңгеру қажет, ал басқа финанспен хабары жоқ басқа саланың маманына бұл анықтама ешқандай мағлұмат бермейді. Бұл адамға алдымен «материалдық емес активтер» деген ұғымды түсіну қажет.

Іскери ағылшын тілінің басқа бір ерекшелігі – тіл үйренушінің қай салада жұмыс істемесе де, ең алдымен іскери лексиканы меңгеру үшін оның белгілі бір сөздік қоры және коммуникативтік дағдылары болуы қажет.

Іскерлік қарым - қатынаста хат алмасу тілінің өзіндік ерекшеліктері бар. Хат алмасу – қарым – қатынастың маңызды бөлігін, бизнестің және өмірдің тәжірибесінің ажырамас бөлігін құрайды. Әрбір жазылатын хаттың өзіндік ерекшеліктері, сипаттары, стилі, фактілерді, ойларды жеткізудің ерекше жолдары болады. Бұл ресми немесе биресми хаттардың мазмұнына байланысты және оларда қолданылатын идиомалардың, фразалардың, мысалдардың және олардағы грамматикалық формалардың қолдану ережелері болады. Сондықтан хат жазу үшін қажет дағдылар мен біліктіліктер тәжірибе нәтижесінде ғана іске асады, жазудың түрлі ережелерін оқып, біліп, түсініп, дағдылану қажет.

Еліміз жаңа бағытқа аяқ басқан сәтте, ағылшын тілін іскерлік қарым – қатынас мақсатында меңгеру елімізді басқа мемлекеттерге танытып, өз экономикамызды көтеруге, ғылымды жаңа деңгейге жеткізуге үлкен жол ашады. Ағылшын тілі Елбасмыздың бекіткен «Үштілді бірлік» бағдарламасына енеді, оны меңгеру, оның ішінде іскерлік ағылшын тілін меңгеру Қазақстанның әлем экономикасына табысты енуіне мүмкіндік туғызады. Ағылшын тілі халықаралық және кәсіптік қарым – қатынас жасау тілі, ғылым мен мәдениет тілі. Оны меңгеру тек іскерлік саланың дамуына ғана емес, жеке тұлғаның интеллектуалды, эмоционалды өсуіне септігін тигізеді.

Менің ойымша, қазіргі іскерлік қарым – қатынас тілінің негізгі мазмұнын білген өте маңызды. Бүгінгі таңда көптеген кеіссөздер ағылшын тілінде жүргізілуде. Басқа елдермен акционерлік қоғамдардың, банктік операцияларының, сауда істерінің, түрлі заңды келісім шарттар, ғылым, білім саласындағы кездесулер ағылшын тілінде өткізіледі. Дипломдық зерттеу жұмысымда аталған мәселелер төңірегінде іскерлік ағылышн тілінің қарым – қатынас құралы ретінде алатын орны, оның түрлері, ерекшеліктеріне жан – жақты тоқталдым. Әсіресе іскери қарым – қатынастың маңызды бөлігін құрайтын іскерлік хат алмасу мәселелеріне көп көңіл бөлдім. Жұмыстың практикалық бөлімінде қазақ ортада қолданылатын іскерлік ағылшын тілінің ерекшеліктері, іскерлік қарым - қатынастың қолдану үлгілері және оларға талдау және ағылшын тілінде іскерлік хат алмасу түрлері және оларға талдау қарастырылды. Жұмыстың қосымшасында іскери қарым – қатынаста қолданылатын құжат үлгілері, әртүрлі салаларда қолданылатын кейбір терминдер мен сөз тіркестерінің тізімі берілген.

Бөлім 1. Қарым қатынас қызметінің мәні.

1.1. Сөйлесу қарым қатынас құралы ретінде. Сөйлесу функциялары.

Қазіргі заман маманының мәдениеті қарым қатынас мәдениетінсіз, яғни коммуникативті мәдениетсіз болуы мүмкін емес. Оның болмауы көптеген мамандардың кемшілігі және сол себепті олардың кәсіби іскерлігінің тиімділігі төмендейді.

Қарым қатынас мәдениетінің анықтамалары көп: қарапайымнан (қарым қатынас мәдениеті естілгенді тыңдау мен түсіну қабілеті) күрделіге дейін (қарым қатынас мәдениеті – вербалды және вербалды емес деңгейдегі жеке қажеттіліктердің көрсетуінің ішкі паттерндердің раппотты өзара әсерлесуі). Дегенмен, қарым қатынас мәдениеті қарым қатынас құзіреттілігіне негізделеді, ал ол құзыреттіліктің құрамдас бөліктері қарым қатынас тапсырмаларына сәйкес келетін және оларды шеше алатын коммуникативті қабілеттілік, коммуникативті білім болып табылады.

Коммуникативті қабілеттілікті екі жақты қарастыруға болады: адамның табиғи қатынас жасау дарындығы және қарым қатынас өнімі ретінде. Өмірде «қатынас данышпандары» бар, сонымен қатар ең қарапайым қарым қатынас тапсырмаларына және үйреншікті әлеуметтік жағдайларға лайықты бола алмайтын адамдар да кездеседі. Қазіргі заман адамы «қатынас данышпаны» болмаса да өзінде қарым қатынас өнімділігін дамыта алатын зерек деп айтуға болады.

Коммуникативті білім – қарым қатынас деген не, оның түрлері, деңгейлері, даму заңдылықтарының білімі. Бұл қарым қатынастың қандай әдістері мен олардың мүмкіншіліктері мен шектері бар екендігін білу. Сонымен бірге, бұл адамдармен қатынас жаған уақытта және түрлі жағдайларда қандай әдістер тиімді екендігі жайлы білім болып табылады.

Іскерлік қатынастағы коммуникативті білік жүйесін төрт біліктің негізінде көрсетуге болады:

Іскерлік әңгіме жүргізу білігі (жұмысқа алу кезінде, жұмыстан шығару кезінде, кеңес беру мен бақылау кезінде, т.б.).
Мәжіліс өткізе алу білігі.
Халық алдында сөйлей алу білігі.
Келіссөздер жүргізу білігі.

Дегенмен, қарым қатынас жасау алдында «қарым қатынас» деген не екендігінің минималды дәрежесін білу қажет.

«Қарым қатынас» деген ұғымның көптеген түсіндірмелері бар, олар түрлі әдістер мен көзқарастарға (психологиялық, лингвистикалық) байланысты болып келеді. Біз М.А. Измайлованың анықтамасын пайдаланатын боламыз.

Қарым қатынас – адамдар арасында байланыс орнатудың және әрекеттесудің бірегей стратегиясын құрудың, өзге адамның қабылдауы мен түсінігі кіреді.

Көптеген анықтамаларда мыналарды бөліп көрсетеді:

Қарым қатынас бұл адамның өзіндік іс әрекеті;
Қарым қатынас адамның өзге іс әрекет түрлерінің атрибуты ретінде;
Қарым қатынас субъекттердің өзара әрекеттесуі ретінде.

А.Н. Леонтьев қарым қатынасты «коммуникативті іс әрекет» ретінде белгілейді және негізгі құрылымдық компоненттерін былай қарастырады:

Қатынас пәні/заты – ол басқа адам, қатынас жасаудағы әріптес, субъект ретінде;

қатынас қажеттігі адамның басқа адамдарды танып, оларға баға берудің талпынысынан туындайды, ал сол арқылы өзін өзі тануға және өзіне баға беруге тырысады;

коммуникативті мотивтер – қарым қатынас болуының себебі;

қатынастың әсері – қарым қатынас іс әркетінің бірліктері, өзге адамға бағытталған бүтін акт (қатынас әсерінің екі негізгі категориясы – ынталы және жауап қайтару);

қатынастың мақсаты – белгілі бір қарым қатынас жағдайында нақты мақсатқа жетуге бағытталған қатынас үрдісінде жасалатын түрлі іс әрекеттер;

қатынас құралдары – қатынас әрекетін орындауға көмектесетін операциялар;

қатынас өнімі – қатынасты құрайтын материалды және рухани сипаттардың құрылуы. [Деятельность. Сознание. Личность. 1975]

Қарым қатынастың мазмұны көп түрлі, ол мыналарда көрінеді:

Ақпаратты бір адамнан екінші беру.
Әріптестердің бір бірін қарым қатынас бойынша қабылдауы.
Қарым қатынас нәтижесі бойынша әріптестердің өзара бағалауы.
Қарым қатынас нәтижесі бойынша әріптестердің өзара әсер етуі.
Әріптестердің өзара әрекеттесуі.
Топтық немесе жаппай қызметті басқару және т.б

Қарым қатынас қызметтерін мазмұнына байланысты бөледі.

Аспапты қызмет қарым қатынасты басқарудың әлеуметтік механизмі және іс әрекетті іс жүзіне асыруға қажетті ақпаратты берумен сипатталады.
Интегративті қызмет қарым қатынасты адамдардың өзара әрекеттесу құралы ретінде анықтайды.
Өзін білдіру қызметі қарым қатынасты психологиялық контекстті өзара түсіністік ретінде анықтайды.
Хабарлау қызметі – нақты іс әрекетті, бағаны және т.б. беру қызметін атқарады.
Экспрессивті – өзара түсіністік және эмоциональдық күйі қызмет.
Әлеуметтік бақылау қызметі – мінез құлық және іс әрекет регламентациясы.
Әлеуметтену қызметі – қабылданған ережелер мен нормаларға және т.б. байланысты қоғам арасында өзара әрекеттесу дағдыларын құру (біріккен әрекетті ұйымдастыру, адамдардың бір бірін тану, тұлғаралық қарым қатынасты құру және дамыту).next. After these preliminaries, the main idea is introduced. If the letter contains bad ne

1.2. Іскери қарым – қатынас түрлері

The types description

The primary tools for communicating information in business include e-mail messages, memos, letters, reports, phone calls, meetings, and conversations. To determine which is the best to use in a given situation, start by asking yourself the following questions:

· How much information do I have to pass along?

· How many people will receive the message?

· How quickly does it need to reach them?

· How much time do the recipients need to respond to it?

· How formal should the presentation be?

· Is the message confidential?

· How are people likely to respond to it?

E-mail Messages

Because of its speed and informality, e-mail is ideal for routine communication between coworkers. For instance, an e-mail message is usually the best means of announcing a new policy, introducing a recent hire, informing colleagues of a meeting time, and reminding an employee of an approaching deadline.

E-mail messages are also useful for day-to-day or extremely timely exchanges with people outside the company. Because of their low cost, they often are preferred for communicating with overseas contacts.

Memos
Although e-mail messages are now used instead of memos for most intercompany communication, memos are still suitable for notes sent to people higher in the company hierarchy, especially in conservative companies.

The memo is also appropriate for lengthy, formal communications to coworkers that may eventually be circulated to your supervisors or to contacts in other companies.

Letters
The letter is now used primarily for formal correspondence with clients, customers, and others outside the company, particularly people you have not met.

Imagine, for instance, that you need to ask for advice or information from someone you do not know personally. The person will likely give a letter more attention than an e-mail message because a letter conveys an added element of formality and courtesy.

Reports
A complex document of more than ten pages, especially one that will be shown to outside contacts, is best presented as a report. A routine report can be easily produced using a word processor and a laser printer. Important reports for potential clients, stockholders, or others you might want to impress usually should be professionally designed and printed, often in full color on heavy or glossy paper.

Phone Calls, Conversations, and Meetings
The main advantage of a phone conversation is that it allows both parties to respond to each other immediately. If you and a coworker have several questions for each other, asking them in a single phone call is usually less time-consuming than exchanging a long series of e-mail messages.

Personal matters or topics that might elicit a highly emotional response are best discussed in person. As common sense will tell you, sending an e-mail or memo reading “You’re fired!” is not the most delicate or responsible way of dealing with a difficult situation.

Face-to-face meetings are usually the safest way of communicating confidential information. Meetings are also useful when a quick group decision is needed on a particular problem or issue. Important side benefits of meetings are that they allow employees in different departments or divisions to become acquainted and can often foster a sense of shared mission among coworkers.

2. Business writing

Intercultural business writing falls into the same general categories as other forms of business writing. How you handle these categories depends on the subject and purpose of your message, the relationship between you and the reader, and the customs of the person to whom the message is addressed.

Letters

Letters are the most common form of intercultural business correspondence. They serve the same purposes and follow the same basic organizational plans (direct and indirect) as letters you would send within your own country. Unless you are personally fluent in the language of the intended readers, you should ordinarily write your letters in English or have them translated by a professional translator. If you and the reader speak different languages, be especially concerned with achieving clarity:

• Use short, precise words that say exactly what you mean.

• Rely on specific terms to explain your points. Avoid abstractions altogether, or illustrate them with concrete examples.

• Stay away from slang, jargon, and buzz words. Such words rarely translate well. Nor do idioms and figurative expressions. Abbreviations, tscfo-nyms (such as NOKAI) and CAD/CAM), and North American product names may also lead to confusion.

• Construct sentences that are shorter and simpler than those you might use when writing to someone fluent in English.

• Use short paragraphs. Each paragraph should stick to one topic and be no more than eight to ten lines.

• Help readers follow your train of thought by using transitional devices. Precede related points with expressions like in addition and first, second, third.

• Use numbers, visual aids, and pre-printed forms to clarify your message. These devices are generally understood in most cultures.

Your word choice should also reflect the relationship between you and the reader. In general, be somewhat more formal than you would be in writing to people in your own culture. In many other cultures, people use a more elaborate, old-fashioned style, and you should gear your letters to their expectations. However, do not carry formality to extremes, or you will sound unnatural.

In terms of format, the two most common approaches for intercultural business letters are the block style (with blocked paragraphs) and the modified block style (with indented paragraphs). You may use either the American format for dates (with the month, day, and year, in that order) or the European style (with the day before the month and year). For the salutation, use Dear (Title/Last Name). Close the letter with Sincerely or Sincerely yours, and sign it personally.

If you correspond frequently with people in foreign countries, your letterhead should include the name of your country and cable or telex information. Send your letters by air mail, and ask that responses be sent that way as well.

Check the postage too; rates for sending mail to most other countries are not the same as rates for sending it within your own.

In the letters you receive, you will notice that people in other countries use different techniques for their correspondence. If you are aware of some of these practices, you will be able to concentrate on the message without passing judgement on the writers. Their approaches are not good or bad, just different.

The Japanese, for example, are slow to come to the point. Their letters typically begin with a remark about the season or weather. This is followed by an inquiry about your health or congratulations on your prosperity. A note of thanks for your patronage might come ws, the Japanese begin not with a buffer, but with apologies for disappointing you.

Letters from Latin America look different too. Instead of using letterhead stationery, Latin American companies use a cover page with their printed seal in the centre. Their letters appear to be longer, because they use much wider margins.

Memos and reports

Memos and reports sent overseas fall into two general categories: those written to and from subsidiaries, branches, or joint venture partners and those written to clients or other outsiders. When the memo or report has an internal audience, the style may differ only slightly from that of a memo or report written for internal use in North America. Because sender and recipient have a working relationship and share a common frame of reference, many of the language and cultural barriers that lead to misunderstandings have already been overcome. However, if the reader's native language is not English, you should take extra care to ensure clarity: Use concrete and explicit words, simple and direct sentences, short paragraphs, headings, and many transitional devices.

If the memo or report is written for an external audience, the style of the document should be relatively formal and impersonal. If possible, the format should be like that of reports typically prepared or received by the audience. In the case of long, formal reports, it is also useful to discuss reporting requirements and expectations with the recipient beforehand and to submit a preliminary draft for comments before delivering the final report.

Other documents

Many international transactions involve shipping and receiving goods. A number of special-purpose documents are required to handle these transactions: price quotations, invoices, bills of lading, time drafts, letters of credit, correspondence with international freight forwarders, packing lists, shipping documents, and collection documents. Many of these documents are standard forms; you simply fill in the data as clearly and accurately as possible in the spaces provided. Samples are ordinarily available in a company's files if it frequently does business abroad. If not, you may obtain descriptions of the necessary documentation from the United States Department of Commerce, International Trade Administration, Washington, D.C., 20230. (For Canadian information, contact the Department of External Affairs, Trade Division, Ottawa, Ontario, K1A OG2.)

When preparing forms, pay particular attention to the method you use for stating weights and measures and money values. The preferred method is to use the other country's system of measurement and its currency values for documenting the transaction; however, if your company uses U.S. or Canadian weights, measures, and dollars, you should follow that policy. Check any conversion calculations carefully.

1.3. Іскерлік лексиканың ерекшеліктері.

Сөйлесім – тілдік құралдар арқылы негізгі ережелерге негізделген қарым қатынас түрі екені баршаға мәлім. Қазіргі сөйлесім бір мезетте пайда бола қалған жоқ, ол ұзақ уақыт бойы қалыптасты және әлі де қалыптасып келе жатыр.

Қазіргі заманда сөйлесім кез келген адам өмірінің маңызды бөлігін құрайды. Сөйлесім арұылы біз қоршаған ортан танып-білеміз, бір-бірімізбен білім мен тәжірибе алмасамыз, оларды болашақ ұрпаққа жеткізу үшін жинақтаймыз.

Дүние жүзіндегі ең кең тараған қарым қатынас түрі – іскерлік қарым қатынас, оның негізінде адамдар іскерлік ақпарат және жұмыс тәжірибесімен алмасады. Негізінен, іскерлік қатынастың мақсаты нақты қорытындыға жету, белгілі бір мәселені шешу болып табылады.Іскерлік қатынасты шартты түрде екіге бөлуге болады: тікелей/тура (яғни тікелей байланыс) және жанама (қатынас үрдісінде ара-қашықтық-уақыттық дистанция болады; мысал ретінде хат, телефонмен сөйлесу, іскерлік хаттаманы, т.б. жатқызуға болады). Тура қатынас – ауызекі қарым қатынастың бір түрі, ал жанама болса жазбаша қарым қатынастың түрі болып табылады.

Әрине, тура қарым қатынас эмоционалды әсер мен сендіру арқылы көбірек нәтижелі болады, ал жанама ондай жақсы нәтиже бере алмайды. Онда білгілі бір әлеуметтік-психологиялық механизмдер жүреді. Тура қатынас негізінен әңгіме, келіссөз, мәжіліс, халық алдында сөйлеу ретінде келеді. Мұндай қатынас диаолгтік те, монологтік те болуы ықтимал. Жанама қатынас болса, негізінен сыртқы іскерлік келіссөз және ішкі немесе қызметтік іскерлік хаттама болады.

Іскерлік қатынастың бейресми ең басты айырмашылығы, іскерлік қатынас үрдісінде тиесілі шешімді талап ететін мақсаттар мен тапсырмалар қойылатындығы. Дәл осы жағдай іскерлік қатынасты (мысалы, келіссөз үрдісін) кез келген уақытта тоқтатуға болмайды, кемінде екі жақты ақпарат алудың жоғалуынсыз мүмкін емес. Қарапайым достық қатынаста ешқашан нақты жетістіктерге жетудің мақсаты жоқ, сондықтан қатынас кез келген уақытта (екі жақтың қалауы бойынша) аяқталуы мүмкін. Қатынастың қайта қалпын келмеуінің қаупі өте төмен.

Іскерлік сөйлесім негізінен функционалдық стильдің ресми-іскерлік стилі арқылы білдіреді. Бұл іскерлік сөйлесімде ресми-іскерлік стильге тән стандартизированность сияқты белгілердің болуымен сипатталады. Қарым қатынас белгілі бір мұнда міндетті, қажетті және де орынды болатын сөйлесім стандарттары, шаблондар арқылы орындалады. Ресми-іскерлік стильдің 2 ерекшелігі бар:

Білдірілетін мазмұн кез келген Выражаемое содержание исключает всякую двусмысленность и любые разночтения.

Тақырыптардың шектеулілігі.

Бұл ерекшеліктер дәстүрлі қалыптасқан тілдік айтылымдар мен сөйлесімді құрастырудың амалдары мен нақты формаларын құрастыруға себін тигізді.

Тіл тұрғысынан қарағанда ресми-іскерлік тілдің стиль келесі белгілерімен сипатталады:

- белгілі бір айтылымдар қорының бар болуы;

- заңды нормаларды құрастырудың сипаты мен қажеттілігі;

- түсіндірудің/мазмұндаудың ерекше «қатаң» түрі;

- мазмұндаудың жеке дара түрлері мен әдістерінің жоқтығы.

Іскерлік сөйлесімге пікір сияқты мазмұндау әдісі жат. Іскерлік сөйлесімде ғылымиға қарағанда логикалық пікір білдіру тәсілі мен мазмұндау тәртібі 3 есе кем. Баяндау мазмұндау түрі ретінде іскерлік сөйлесімге жат болып табылады, себебі мұнда негізінен белгілі бір жағдай жөнінде айтудың қажеттігі туындамайды. Іскерлік сөйлесімнің негізгі мазмұндау түрі – сипаттау, оның құрамына өзге стилдік кірістірулер мүмкін емес.

Іскерлік сөйлесім бейтарап және кітаби сөздердің бірліктерін құрамына кіргізе алады. Бірақ, іскерлік қатынас лексикасының негізінде – терминдер жатады, олардың құрамына:

мағынасын іс әрекет, қалып бойынша алған жалпыәдеби сөздер (куәгер, салымшы);

құжаттар атауы (акт, хаттама, мәлімет қағазы);

құжаттардыың міндетті элементінің, ресми адамдардың іс әрекеті, қызметтік процедуралардың белгіленуі (күн тәртібінде белгіленгендей);

канцеляризм сөздері, олар тек ресми стильдің шеңберінде ғана қолданылады (төменде қол қойған);

дипломатиядық стилде белсенді, ал жалпыәдеби тілде көне лексика (елбасылардың, ресми өкілдердің атауы);

қабылданған қатаң ереже бойынша қысқартылған сөздер (госплан);

жеке-дара графикалық қысқартулар (т.б., обл.);

этикетті формулада қолданылғанда өзінің бағалылығын жоғалтатын жалпы ұлттық тілідің эмоционалды-бояу лексикасы (құрметті әріптес);

іскерлік сөйлесімнің фразеологиялық ерекшеліктері стандартқа талпынысымен белгіленеді, сөйлесім бейнелілік пен эмоционалдылықтан айырылған.

Ағылшын іскерлік тілін қарым қатынаста қолдану 📙 Дипломная → 🆔 417