2003-2012 жылдардағы елдегі жүргізілген құрылыс жұмыстарына талдау
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
СӨЖ
2003-2012 жылдардағы
елдегі жүргізілген құрылыс
АЛМАТЫ 2013
Тақырыбы: 2003-2012 жылдардағы елдегі жүргізілген құрылыс жұмыстарына талдау.
Жоспар:
- Тақырыбтың өзектілігі.
- Тақырыбқа байланысты теория.
- Анализ.
- Қорытынды.
- Пайдаланылған әдебиет.
1. Менің алып отырған зерттеуімнің тақырыбы еліміздегі құрылыс жұмыстарын талдау болып табылады. Осы тақырыпты алуымның себебі, өзіміз білетіндей, елімізде жыл өткен сайын құрылыс жұмыстары ауқым алып келеді. Бұл жағдай бір жағынан экономикамыздың дамып келе жатканын, өсіп-өркендеп келе жаткаынын көрсетеді. Себебі, осыншама құрылыс жұмыстарына ауқымды қаражат керек екені белгілі. Сондықтан осы тақырыпты терең зерттейін деп шештім.
2. Құрылыс жайлы жалпы түсініктер:
ҚҰРЫЛЫС
Құрылыс қызметі – жаңа объектілер салу және (немесе) бар объектілерді өзгерту (кеңейту, жаңғырту, техникалық қайта жарақтандыру, қайта құру, қалпына келтіру, күрделі жөндеу), солармен байланысты технологиялық және инженерлік жабдықтарды монтаждау бойынша жұмыстарды жүзеге асыру жолымен өндірістік және өндірістік емес негізгі құрал-жабдықтарды жасау бойынша қызмет.
Құрылыс мекемелеріне – жалпықұрылыстық және мамандандырылған, жөндеу-құрылыс ұйымдарын қоса есептегендегі барлық ұйымдар жатады. Құрылыс ұйымдарының негізгі қызметі тапсырыс берушімен мердігерлік келісім шарт бойынша орындаған, мемлекеттік «Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауыштарына (ЭҚЖС)» сәйкес қызмет түрі «Құрылыс» болып табылатын жұмыстар жатады.
Құрылыс жұмыстарының көлемі – құрылыс ұйымдарының үйлер мен ғимараттарды салу, жаңғырту, кеңейту, күрделі және ағымдағы жөндеу, құрал-жабдықтарды монтаждау бойынша орындалған жұмыстар құны.
Үйлерге - көтеру және қоршау немесе қосарланған (көтеру және қоршау) құрылымынан тұратын, функционалдық мақсатына қарай адамдардың тұруына немесе келіп кетуіне арналған және алуан түрлі өндірістік үдерістерді орындау үшін жер үстіндегі тұйықталған көлемді құрайтын құрылыс жүйесі жатады.
Тұрғын үйлерді пайдалануға беру – құрылысы аяқталған жеке және көппәтерлі тұрғын үйлер, жатақханалар, әлеуметтік топтарға арналған тұрғын үйлерді (жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған мектеп-интернаттар, балалар үйлері, қарттар мен мүгедектерге арналған интернат-үйлер, тұрақты мекен-жайы жоқ адамдарды бейімдеу орталықтары) белгіленген тәртіпте пайдалануға беру жатады.
Түрғын үйдің жалпы алаңы – сыртқы қабырғалардың ішкі жақтары шегінде өлшенген үйлер қабаттары алаңының сомасы. Қабат алаңына балкондар, лоджиялар, террас пен верандалар, баспалдақ алаңы мен басқыштар олардың алаңын қабат деңгейінде есепке ала отырып кіреді. Қабат алаңына лифтік және басқа да шахталарға арналған алаңдар кірмейд
3. Тақырыпқа қатысты ақпараттар:
Кесте-1.
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 | |
Қазақстан Республикасы |
425 315 |
528 846 |
1 069 505 |
1 442 998 |
1 622 706 |
1 787 634 |
1 821 819 |
1 943 960 |
2 085 137 |
2 266 803 |
Ақмола |
5 221 |
6 642 |
8 104 |
12 428 |
50 304 |
64 645 |
83 129 |
58 520 |
67 045 |
75 429 |
Ақтөбе |
10 346 |
27 780 |
51 995 |
43 372 |
70 156 |
75 408 |
85 773 |
126 479 |
99 680 |
127 201 |
Алматы |
16 929 |
27 970 |
52 213 |
70 262 |
75 381 |
107 884 |
109 176 |
150 334 |
173 139 |
185 039 |
Атырау |
58 279 |
74 660 |
206 675 |
246 057 |
176 666 |
304 077 |
310 457 |
352 882 |
367 432 |
286 905 |
Бат. Қазақстан |
81 540 |
40 813 |
66 951 |
62 203 |
51 722 |
58 227 |
64 493 |
80 776 |
59 170 |
51 696 |
Жамбыл |
14 323 |
10 484 |
14 886 |
14 883 |
16 612 |
31 343 |
51 824 |
52 314 |
65 573 |
117 511 |
Қарағанды |
16 431 |
23 941 |
44 414 |
52 892 |
64 709 |
77 462 |
79 105 |
91 174 |
107 125 |
132 651 |
Қостанай |
4 766 |
8 917 |
13 301 |
20 295 |
30 225 |
33 972 |
37 627 |
49 928 |
58 556 |
79 457 |
Қызылорда |
9 335 |
14 861 |
17 750 |
22 610 |
33 321 |
57 202 |
70 468 |
74 920 |
112 591 |
124 320 |
Маңғыстау |
20 652 |
27 672 |
54 685 |
60 637 |
105 671 |
127 865 |
136 956 |
152 047 |
163 307 |
147 345 |
Оңт. Қазақстан |
14 264 |
16 411 |
31 889 |
42 699 |
56 486 |
82 847 |
129 331 |
124 888 |
133 288 |
170 649 |
Павлодар |
7 481 |
12 602 |
20 000 |
35 457 |
36 706 |
42 932 |
46 246 |
56 847 |
64 677 |
85 102 |
Солт.Қазақстан |
3 455 |
4 295 |
9 025 |
10 539 |
14 720 |
15 218 |
20 043 |
22 534 |
22 230 |
28 041 |
Шығ. Қазақстан |
18 628 |
23 336 |
35 202 |
60 453 |
69 237 |
73 956 |
63 414 |
81 326 |
96 321 |
118 208 |
Астана қаласы |
63 351 |
127 716 |
226 222 |
349 475 |
373 920 |
361 299 |
304 839 |
256 623 |
286 111 |
304 834 |
Алматы қал. |
80 314 |
80 746 |
216 193 |
338 736 |
396 870 |
273 297 |
228 938 |
212 368 |
208 892 |
232 415 |
2003-2012 жылдардағы ҚР-да орындалған құрылыс жұмыстарының көлемі.
Ескертпе: ҚР-ның статистикалық агенттігінен алынған кесте.
http://www.kaz.stat.kz/
Осы кестеден көріп отырғанымыздай, 2003 жылдан бері салыстырмалы түрде еліміздің барлық өңірінде құрылыс жұмыстарының көлемі жыл сайын өсіп келе жатыр. Бұл салынып жатқан құрылыстарға, негізінен, мемлекет жасап жатқан қолдаулар үлкен көмегін тигізуде. Еліміздегі құрылыстардың негізгі бөлігі тұрғын үйлер, мұнай-газ саласындағы құрылыстар, завод, фабрикалар болып табылады.
Осы кестеден бір байқайтынымыз 2005 жылы құрылыс көлемі барлық өңірлерде күрт өскен, оның негізгі себебі, Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 11 маусымдағы № 1388 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасында тұрғын үй құрылысын дамытудың 2005 - 2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы болып табылады.
Бұл кестеде еліміздің барлық өңіріндегі құрылыс көлемдері көрсетілген. Өңірлердің ішінде Атырау облысының және де Астана, Алматы қалаларының басқалармен салыстырғанда үлкен айырмашылығын байқауға болады. Атырау облысында мұнай-газ зауыттары және өңірдің ЖІӨ-нің жоғары болуына байланысты құрылысқа бөлінетін қаражат та көп болып келеді. Алматы каласы еліміздің бизнес орталығы және үлкен индрустрия орталығы. Ал Астана қаласы өзіміз білетіндей жаңадан салынып жатқан елордамыз, сол себепті көптеген жаңа ғимараттар салынуда және де айта кететін жағдай елімізде жалпы құрылысқа бөлінетін қаражаттың 30 пайыздан астамы Астана қаласына тиесілі болып отыр.
Ал құрылыс көлемі аз Солтүстік Қазақстан, Батыс Қазақстан, Қостанай, Павлодар секілді аймақтар екенін көріп отырмыз. Бұл жағдай сол өңірдегі халық санының аз болуына, өндірістің қатты дамымауына байланысты болып отыр.
График-1. Орындалған құрылыс жұмыстарының көлемі
Кесте-2
2003-2012 жылдардағы ҚР-да орындалған құрылыс ұйымдарының саны..
Ескертпе: ҚР-ның статистикалық агенттігінен алынған кесте.
http://www.kaz.stat.kz/
Осы кестеде де көрсеткіштер 2003 жылдан бері жыл сайын өсуде. Себебі, ұйымдардың саны орындалған құрылыс көлеміне тікелей байланысты. Тек 2009 ж 2008 жылмен салыстырғанда өсім байқалмаған. Оған себеп, 2005-2008 ж бағдарламаның толығымен жүзеге аспауы , соған байланысты Қазақстан Республикасында құрылыс индустриясын және құрылыс материалдары өндірісін дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама бекітілді. Бірақ өңірлік деңгейде ұйымдардың саны кішкене өзгешелік жасайды. Мысалға, БҚО құрылыс көлемі аз болса да, салынған ұйымдар саны салыстырмалы түрде көптеу, бұдан біз бұл өңірде шағын құралыстардың көп салынғанын түсінеміз. Қарағанды облысында ұйымдардың саны біршама көп, бұған себеп, бұл аймақта тас-көмір өндірісі, пайдалы қазбалар өндірісі жақсы дамыған.
График-2 Орындалған құрылыс ұйымдарының саны.
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 | |
Қазақстан Республикасы |
4 289 |
4 924 |
5 624 |
6 278 |
7 087 |
7 383 |
6 709 |
7 675 |
7 798 |
7 852 |
Ақмола |
130 |
147 |
170 |
187 |
199 |
206 |
241 |
264 |
306 |
303 |
Ақтөбе |
164 |
169 |
175 |
183 |
235 |
204 |
243 |
234 |
256 |
249 |
Алматы |
184 |
248 |
254 |
292 |
283 |
371 |
289 |
402 |
408 |
451 |
Атырау |
302 |
327 |
344 |
368 |
377 |
348 |
338 |
395 |
352 |
319 |
Батыс Қазақстан |
232 |
214 |
227 |
226 |
252 |
243 |
280 |
336 |
343 |
336 |
Жамбыл |
151 |
178 |
191 |
212 |
217 |
249 |
281 |
290 |
325 |
349 |
Қарағанды |
359 |
428 |
508 |
566 |
627 |
670 |
740 |
763 |
779 |
825 |
Қостанай |
132 |
156 |
166 |
213 |
255 |
272 |
294 |
317 |
293 |
276 |
Қызылорда |
68 |
87 |
105 |
112 |
156 |
161 |
225 |
217 |
212 |
237 |
Маңғыстау |
151 |
151 |
146 |
140 |
155 |
170 |
226 |
301 |
355 |
336 |
Оңтүстік Қазақстан |
240 |
294 |
355 |
338 |
413 |
466 |
374 |
509 |
534 |
559 |
Павлодар |
204 |
219 |
227 |
254 |
277 |
297 |
329 |
345 |
390 |
387 |
Солтүстік Қазақстан |
118 |
130 |
149 |
163 |
176 |
176 |
206 |
216 |
216 |
235 |
Шығыс Қазақстан |
388 |
422 |
479 |
548 |
582 |
582 |
624 |
640 |
692 |
681 |
Астана қаласы |
501 |
662 |
823 |
950 |
1 186 |
1 278 |
782 |
1 010 |
944 |
998 |
Алматы қаласы |
965 |
1 092 |
1 305 |
1 526 |
1 697 |
1 690 |
1 237 |
1 436 |
1 393 |
1 311 |
Кесте-3
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 | |
Қазақстан Республикасы |
103,7 |
118,4 |
192,4 |
128,4 |
105,9 |
101,7 |
96,7 |
102,4 |
102,8 |
103,1 |
Ақмола |
130,8 |
123,5 |
114,4 |
144,8 |
380,4 |
118,3 |
121,5 |
66,9 |
107,5 |
105,3 |
Ақтөбе |
118,5 |
255,7 |
174,1 |
79,1 |
151,9 |
99,0 |
108,6 |
140,7 |
76,3 |
124,0 |
Алматы |
123,9 |
160,4 |
179,7 |
129,4 |
100,8 |
131,5 |
96,7 |
130,5 |
109,0 |
101,1 |
Атырау |
127,4 |
123,0 |
265,2 |
113,7 |
67,7 |
161,8 |
98,0 |
109,7 |
100,4 |
76,0 |
Батыс Қазақстан |
60,9 |
48,6 |
157,1 |
89,1 |
80,0 |
107,0 |
107,1 |
119,7 |
68,3 |
81,7 |
Жамбыл |
280,2 |
71,1 |
135,9 |
94,9 |
105,5 |
174,2 |
157,5 |
97,7 |
120,3 |
168,4 |
Қарағанды |
137,3 |
140,1 |
177,2 |
114,3 |
117,4 |
112,9 |
97,9 |
109,7 |
111,2 |
118,0 |
Қостанай |
97,4 |
179,9 |
138,8 |
141,0 |
138,0 |
103,4 |
104,4 |
125,8 |
111,2 |
128,6 |
Қызылорда |
184,1 |
156,1 |
114,7 |
121,8 |
138,0 |
156,9 |
115,3 |
101,1 |
143,5 |
106,3 |
Маңғыстау |
118,3 |
126,4 |
186,3 |
105,3 |
165,7 |
111,7 |
98,9 |
103,9 |
100,6 |
85,9 |
Оңтүстік Қазақстан |
144,4 |
111,7 |
186,0 |
127,5 |
125,9 |
137,6 |
152,0 |
92,8 |
100,7 |
121,8 |
Павлодар |
123,6 |
163,5 |
150,1 |
168,5 |
97,8 |
109,3 |
103,4 |
116,6 |
107,3 |
124,5 |
Солтүстік Қазақстан |
173,6 |
121,9 |
200,3 |
111,6 |
133,5 |
96,3 |
125,0 |
108,8 |
95,1 |
120,9 |
Шығыс Қазақстан |
130,1 |
121,6 |
144,5 |
165,9 |
108,9 |
97,8 |
80,3 |
121,9 |
112,0 |
118,4 |
Астана қаласы |
115,8 |
186,7 |
168,1 |
147,1 |
101,1 |
89,1 |
79,6 |
79,1 |
105,5 |
100,5 |
Алматы қаласы |
122,4 |
94,8 |
251,9 |
150,9 |
107,9 |
62,7 |
80,1 |
89,5 |
95,0 |
107,3 |
2003-2012 жылдардағы ҚР-да құрылыс жұмыстарының нақты көлемінің индекстері
Ескертпе: ҚР-ның статистикалық агенттігінен алынған кесте.
http://www.kaz.stat.kz/
Бұл кестеде әрбір жылдың алдындағы жылмен салыстырғандағы индекстерінің пайыздық көрсеткіштері берілген. Бұл статистикада да, жалпы қарағанда, 2005 пен 2006 жыл, 2008 жыл мен 2009 жыл арасында айырмашылықтар, өзгерістер бар. Олардың себебі алдыңғы кестелердегі мәселелерге байланысты. Бірақ индекстердің өзгерістері әрбір өңірде әр жылдары әртүрлі деңгейде. Бұл сол өңірлердің қай жылдары экономикасының кандай деңгейде болғандығының көрінісі деп айтсақ болады. Себебі, экономикасы жаксы дамыған болса, құрылысқа да ұаражат жаксы бөлінетінін өзіміз білеміз.
Кесте-4
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 | |
Қазақстан Республикасы |
2 111 |
2 591 |
4 992 |
6 245 |
6 679 |
6 848 |
6 403 |
6 409 |
6 531 |
6 742 |
Ақмола |
39 |
56 |
108 |
147 |
162 |
209 |
157 |
156 |
314 |
249 |
Ақтөбе |
92 |
102 |
297 |
420 |
352 |
370 |
382 |
404 |
411 |
436 |
Алматы |
133 |
146 |
257 |
377 |
468 |
527 |
561 |
620 |
702 |
849 |
Атырау |
191 |
304 |
432 |
495 |
492 |
508 |
515 |
548 |
595 |
512 |
Батыс Қазақстан |
77 |
109 |
173 |
213 |
228 |
219 |
189 |
207 |
234 |
244 |
Жамбыл |
273 |
81 |
161 |
218 |
211 |
234 |
240 |
218 |
232 |
226 |
Қарағанды |
37 |
136 |
241 |
315 |
479 |
484 |
491 |
231 |
257 |
269 |
Қостанай |
35 |
49 |
113 |
144 |
162 |
187 |
188 |
195 |
196 |
205 |
Қызылорда |
74 |
92 |
158 |
205 |
214 |
218 |
255 |
252 |
267 |
294 |
Маңғыстау |
122 |
168 |
234 |
359 |
461 |
471 |
477 |
501 |
501 |
558 |
Оңтүстік Қазақстан |
314 |
382 |
766 |
929 |
813 |
609 |
180 |
229 |
228 |
352 |
Павлодар |
46 |
57 |
114 |
170 |
165 |
143 |
142 |
82 |
75 |
124 |
Солтүстік Қазақстан |
43 |
62 |
120 |
151 |
143 |
217 |
107 |
104 |
99 |
101 |
Шығыс Қазақстан |
82 |
115 |
206 |
245 |
194 |
230 |
209 |
222 |
241 |
244 |
Астана қаласы |
261 |
421 |
1 007 |
1 024 |
1 152 |
1 212 |
1 260 |
1 382 |
1 404 |
1 293 |
Алматы қаласы |
292 |
311 |
605 |
833 |
983 |
1 010 |
1 050 |
1 056 |
775 |
786 |
2003-2012 жылдардағы ҚР-да тұрғын ғимараттардың жалпы алаңын пайдалануға беру
Ескертпе: ҚР-ның статистикалық агенттігінен алынған кесте.
http://www.kaz.stat.kz/
Кестеде берілген мәліметтерге талдау жасап кетейік. Көп ауқымды қамтыған құрылыстар негізінен Астана қаласында жүзеге асырылған. Одан басқа Алматы қаласы, Алматы, Атырау, Ақтөбе облыстарында салынған. Астана енді салынып келе жатқан қала болғандықтан, оның көптеген аумақтарына жаңа ғимараттар, тұрғын үйлер тұрғызылуда. Және де соңғы жылдары Астана, Алматы калаларындағы құрылыстардың көптеп салынуына ЕҚЫҰ, Азияда 2011, түрлі халықаралық жарыстар мен құрылтайлардың және де алдағы уақытта өткізгелі отырған EXPO 2017 көрмесі сияқты мерекелер үлкен ықпалын тигізуде.
Құрылыс Қазақстан
К.К. Келимжаев мен К.К.
Біздің Қазақстанымыз әлем елдерінің арасында құрылыс қарқын алған елдердің қатарында тұр. Тәуелсіздігімізге ие болғанымызға 20 жыл ғана өткеніне қарамастан, біз бұл салада едәуір тәжірибе жинақтадық деп айтуға болады.
Жалпы, құрылыс саласының дамуына ықпал ететін факторлар бірнеше себептерден тұрады екен. Соның ішінде бастылардың бірі – елде әлеуметтік-экономикалық жағдайдың жақсарып, халықтың тұрғын үй сатып алатындай жағдайының болуы. Президенттің бұл салада қабылдап жатқан бағдарламалары жыл өткен сайын ауқым алып келеді. 2005 жылдан бері бірнеше тұрғын үй бағдарламалары жүзеге асырылды. 2012 жылы «Қолжетімді тұрғын үй - 2020» бағдарламасы Президентіміздің арнайы тапсырмасымен бекітілген болатын.
Статистикаға қарайтын болсақ орындалған құрылыс жұмыстарының көлемі 2003 жылы
425 315 млн тг құраса, 2012 жылы 2 266 803 млн тг құрап отыр. Бұл дегеніміз құрылыс саласы үшін үлкен прогресс. Ал салынған құрылыс ұйымдарының саны 2003 жылы 4 289 болса, 2012 жылы 7 852-ге дйін жетіп отыр. Бұл шамалап алғанда 2 есе жуық көрсеткіш.
Және құрылыстың көптеп салынуы құрылыс саласында, салынған ғимараттарда жаңа жұмыс көздерінің көбеюіне әсер етеді. Осы жағдай халықтың тұрмысын көтеруге, жұмыссыздықтың азаюына өз ықпалын тигізеді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Статистика және экономика №4 2012. Маусымдық ғылыми-ақпараттық журнал. Қазақстанның статистика жөніндегі агенттігі. Алматы-2012
2. Құрылыс саласы дамудың діңгегі бола ала ма? Класс Тайм экономикалық журналы. Алматы 2012, 10 қазан күнгі басылымы.
3. Құрылыс индустриясына – қарышты қадам Қазақстанда оның жолдары айқындалып отыр. «Егемен Қазақстанның» апталық қосымшасы. 1 Шілде, 2011 ҮКІМЕТ
4. http://www.kaz.stat.kz/
http://www.stat.kz/publishing/
- 2003-2015 жылдарға арналған ҚР индустриалды-инновациялық стратегиясы
- 2007-2010 Туризм индустриясын дамыту бағдарламаламасы
- 2008 -2010 жылға жұмыспен қамту бағдарламасының орындалу барысы жайында 2008 жылғы 1-ші қараша айы бойынша ақпарат
- 2009 жылғы халық санағы
- 200 лет Бородинской битвы
- 2010-е
- 2012 год-год истории России
- 1С Управление торговлей
- 1С: Управление торговлей 8. Базовая версия
- 1С. Управление Торговля. Основные термины, понятия, содержание
- 1. Шляхи покращення маркетингової діяльності сільськогосподарських підприємств
- 1-я гражданская война в Казахском ханстве
- 2000-е
- 2001 Essay Research Paper Edgar Allen PoeEdgar